çay karagaç şiiri bağlamında kaşkay türklerinin sosyokültürel yapısına ilişkin değerlendirmeler

Kaşkay Türkleri İran‟ın güneyinde Şehrıza, Şiraz, Firuzabat, Merv Deşt, Abade gibi muhtelif şehirlere dağılmış olarak yaşayan konargöçer nitelikli bir topluluktur. Kaşkaylar; İran‟da yaşayan yaklaşık yirmi beş milyon Azeri Türk‟ünden ve Türkmenlerden sonra tahminen üç milyonu bulan nüfuslarıyla en kalabalık üçüncü Türk topluluğudur. Kaşkay Türkleri Şah zamanından başlanarak yavaş yavaş meskûn hale getirilmiştir. Bugün de ancak çok az bir kısmı geleneksel göçebe yaşantısını sürdürebilmektedir. Hüseyin Ali Kaimi konargöçer bir Kaşkay Türkü olarak bütün ömrünü "Kaşkay Eli"nin içinde geçirmiş obanın dertlerini, başından geçenleri, Kaşkayların şu anki halleriyle eski halleri arasındaki farkları, Kaşkay Türklerinin tarihini, geleneğini, kültürünü; göç güzergâhı üzerinde bulunan Karagaç Çayı ile dertleşerek ona sorular sorarak anlatmaya çalışmıştır. Koşma destan biçiminde kaleme alınmış bu yüz elli kıtayı aşkın manzumede birçok yönüyle Kaşkay Türklerini görmek, şehir hayatının içerisinde kaybolmaya ve hâkim unsurlar arasında erimeye yüz tutmuş kadim Kaşkay kültürünün, özlemini, onun mısralarıyla hissetmek mümkündür. Yapılan çalışmada, Karagaç nehrini bir metafor olarak topyekun bir Kaşkay kültürünü tanımlamak için kullanan ve aşık tarzı kültür geleneğinin önemli bir temsilcisi olan Hüseyin Ali Kaimi‟nin bu önemli şiiri çerçevesinde Kaşkaylar hakkında bilgi vermek öte yandan Güney‟in Şehriyarı diyebileceğimiz Kaimi‟yi ve Çay Karagaç şiirini Türkoloji dünyasına tanıtmak amaçlanmıştır.

Kaşkay Türkleri ,

Kaimi ,

Karagaç ,

Kashqai turks who lives as an extended formation in South of Iran,such as these cities shehreza,Firuzabath.Merv Desht Abade ,are nomadic community .Kashqais ;who lives in ıran about twenty-five million Azeri turks and the most crowded third Turkish community approximently three million population than after Turkomans .Kashqai Turks were settled in place gradually at being begun of Shah.Today only few of them are able to spend their life as a nomadic. Huseyin Ali Kaimi who is a nomadic Kashqai Turk had tried to explain all his life by asking to him passed in sorrow of nomads"‟Kashqai Region‟‟,happened to his life,differences of Kashqai‟s today condition and old condition,the history of Kashqai Turks‟,traditions,culture,have a heart to heart talk with Karagach Creek which placed in migratin route. It can be possible to see many aspects of Kashqai Turks as a written out free form folk poem,epics over one hundred fifty pieces in verse,and can be possible to feel with his verses the missing of old Kashqai Turks‟culture by losing in city life and being exposed to assimilation among the dominant component. In studies ,it is aimed to introduce the total kashqai culture, using for defining Karagach river as a metaphore and Huseyin Ali Kaimi who is an important representative of lover style culture tradition this important frame of poem both giving information about Kashqais and can be called "‟Shehriyar of south‟‟ the poem of Kaimi and Chay Karagach to Turcology.

Qashqai Turks, ,

Kaimi, ,

Karagach ,