Bir siyasetnâme olarak ahlâk-ı muhsinî

XVI. yüzyıl Kütahya'sındaki edebî muhitin en önemli âlim şairlerinden olan Firâkî Abdurrahman Çelebi'nin Şehzâde Bayezid'e sunulmak üzere İranlı Hüseyin Vâiz-i Kâşifî'den tercüme ettiği Ahlâk-ı Muhsinî; Firâkî'nin en önemli ve kaynaklarda adı en çok zikredilen eseridir. Ahlâk-ı Muhsinî kırk bölümden oluşmaktadır ve her bölümde adalet, kahramanlık, cömertlik gibi vasıfları anlatan mensur bir ahlak kitabıdır. Eserin Anadolu coğrafyasında birçok tercümesi yapılmıştır. Firâkî'nin tercümesinin özelliği ise eserin Anadolu'daki ilk tercümesi olmasıdır. Hikâye ile öğretim metodunun benimsendiği eserde Doğu kaynaklı hikâyeler, menkıbeler ve peygamber kıssaları mevcuttur. Ahlâk-ı Muhsinî oluşturulduğu gelenek içerisinde ve daha sonra üzerinde yapılan çalışmalarda genel bir ahlak kitabı olarak algılanmıştır. Edebiyatımızdaki mevcut siyasetnâmeler incelendiğinde eserin muhtevasının genel bir ahlak kitabından ziyade siyasetnâme türüne yakınlığı söz konusudur. Bu makalede Ahlâk-ı Muhsinî'nin neden bir siyasetnâme olarak algılanması gerektiği ve bilinen siyasetnâmelerle olan benzerlikleri üzerinde durulmaktadır.

Ahlak ,

Siyasetnâme ,

Firâkî Abdurrahman Çelebi ,

Hüseyin Vâiz-i Kâşifî ,

Kütahya ,

Ahlak-ı Mohsini, which Abdurrahman Celebi being one of the most eminent scientists-poets of 17th century Kütahya literal circle translated from Iranian Hosein Vaiz Kasifi to submit to Prince Bayezid is Firaki's most important and most-attributed work. Ahlak-ı Mohsini is made up of 40 chapters. It is a prose moral book depicting characteristics such as justice, heroism, generosity in each chapter. The work has various translations in Anatolian geography. The feature of Firaqi's translation is that it is the first translation in Anatolia. In the work in which the teaching method with the help of stories is adopted there are stories with oriental origin, epics and the tales of prophets. Ahlak-ı Mohsini is generally perceived as a moral book in the tradition it is composed and in the studies done on later. On studying the boks of politics in our literature, its content is more like a siyasetname rather than being a moral book. In this article, it is stressed why it should be perceived as a siyasetname and the similarities it has got with other books of politics.

Morality, ,

Siyasetname, ,

Firaki Abdurrahman Celebi, ,

Hosein Vaiz Kasifi, ,

Kutahya ,