Ahmed dursun nâtıkî’nin mantık bilimi ile ilgili bir şiiri üzerine

Divan şiiri insana dair her ayrıntıyı ihtiva eden bir şiir geleneğidir. Bu bakımdan da ilme ayrı bir önem verir. Özellikle tasavvuf şiirinde daha fazla göze batan Batıni ilmin yanında divan şairleri zahiri ilmin de önemine ve gerekliliğine vurgu yapmış ve bu birikimlerini de şiirlerinde yer yer okuyucuyla paylaşmışlardır. Bu aynı zamanda divan şairinin bu tür ilimlere olan eğilimlerinin yanında, kendi şiir kalitesini de okuyucu nazarında yükseltmiş olmaktadır. Osmanlı toplumunda alim şairlerin de yer alması ilmi şiirle büsbütün iç içe sokmuştur. Bu şairlerden biri de Ahmed Dursun Nâtıkî'dir. Ardahan'da doğup Erzurum'da yetişen ve on bir yıl Erzurum Müftülüğü görevini de yapan Natıkî, Erzurum bölgesi için önemli bir şahsiyettir. Yıllarca Erzurum medreselerinde ders veren Natıkî, bu birikimini şiirlerine de yansıtmıştır. Mantık ilmi, özellikle, medrese eğitimi almış âlim divan şairlerinin eserlerinde yer verilmiş ve bu bilimin terim ve terkipleriyle mazmunlar oluşturulmuştur. Nâtıkî, bu şiirinde Mantık ilminin bir dalı olan Kıyas'ın mod ve şekilleri üzerinde durmuştur. Kıyas, öncül adı verilen birden çok önermeyle, sonuç adı verilen bir önerme arasında mantıkça geçerli bir ilişki kurmaktır. Bu makalede Nâtıkî'nin Mantık ilminin bir dalı olan Kıyas'ın özelliklerini içeren şiiri incelenerek kıyasî önermelerin bütün şekilleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Divan Şiiri ,

Nâtıkî ,

Divan Şiirinde İlim ,

Mantık ,

Kıyas ,

İsaguci ,

Divan poetry is tradition of a poem containing every detail about mankind. In this respect, too, gives a special importance to science. Besides mystic science, especially the Sufi mystic poetry, more glaring, and emphasized the necessity of poets have made apparent the importance of science and this accumulation of knowledge emphasizes the importance and necessity of the places in the poems shared with the reader. This is also the Divan poets such tendencies sciences, as well as the quality of his poetry is also raised in consideration of readers. Science scholars to take place in Ottoman society in the poetry of poets put into utterly intertwined. Ahmed Dursun Nâtıkî is one of these poets. Natıkî, who was born in Ardahan, trained in Erzurum and charged with the Office of the Mufti for eleven years in Erzurum is very important caracter as to our district. For many years teaching at madrasas who Natıkî in Erzurum, reflected in the poems of this buildup. Logic, science, especially the works of poets of whom madrasa-trained scholar of science terms and concepts are given, and these images are formed. Nâtıkî, this poem which is a branch of the science of logic and emphasized the ways in syllogism mode. Comparison, more than one proposition, called the premise, the result is called a proposition to establish a relationship between the Logical valid. This article about comparison which is a branch of the science of Logic of Nâtıkî poem examining the comparison with the characteristics of propositions is put forward in all its forms.

Divan poetry, ,

Nâtıkî, ,

Science in the Divan poertry, ,

Logic, ,

Comparison, ,

İsaguci ,