Abbâsî dönemi önemli türk komutanlarından boğa es-sağîr

Abbâsîler döneminin 232-334/847-945 yılları arası, Türklerin askerî gücü elinde bulundurdukları ve askerî komuta görevlerinde başarılı oldukları bir dönem olmasından dolayı "Türk Nüfuzu" dönemi olarak adlandırılmıştır. Emevilerden sonra iktidara gelen ve seleflerinin takip etmiş olduğu mevali politikasından uzak duran Abbâsilerin bu siyaseti özellikle Türklerin tarih sahnesinde kendilerini göstermelerine imkân tanımıştı. Bu sayede İslâm âlemi kabiliyetleri ve cesaretleri ile maiyetleri altında bulundukları efendilerine, mensubu bulundukları dinlerine ve bağlı oldukları topraklarına hizmet edecek çok değerli Türk komutanların ortaya çıkışına tanıklık etmiştir. Bu komutanların özellikle Abbâsîlerin zayıf oldukları dönemlerde devleti uğraştıracak kadar nüfuz sahibi olmaları ve hatta bunlardan bazılarının kendi müstakil devletlerini kurmaları dikkate şayandır. Afşin, Boğa el-Kebîr, Boğa es-Sagîr, Vasîf, Eşnas, İnak et-Türk gibi kendilerinden epeyce söz ettirmiş beyler gibi, bu dönemin en önemli komutanlarından birisi de şüphesiz Boğa es-Sağîr idi. Es-Sağîr et-Türkî, eş-Şerâbî lakaplarıyla bilinen Boğa'nın Türk olduğu hususunda dönemin ana kaynakları ittifak halindedir. Makaleye konu olan komutan, bir diğer önemli bey olan Boğa el-Kebîr'in küçük kardeşi olduğundan dolayı Araplarca diğer Boğa'dan ayırt etmek için es-Sağîr lakabıyla ifade edilmiştir. Türkçe bir sözcük olan Boğa'nın değişik Türk lehçelerinde "buka", "buga" gibi farklı yazımlarına tesadüf edilmektedir. Bu makalede Boğa es-Sağîr adlı Türk komutanın yapmış olduğu faaliyetler ele alınacaktır.

Abbâsîler ,

Türk Komutanlar ,

Boğa es-Sağîr ,

Between the years 232-234/847-945 of Abbasids period, the period was called as "Turkish Influence" era since it was the period when Turks possessed the military power and they were successful in military command. Abbassids, came to the power after the Umayyads and stayed away from the mevali policy especially enabled the Turks to show theirselves in the historical area. In this way Islamic world testified emerging of the dignified commanders whom had loyalty to their masters and religon. It is remarkable that some of them among these commanders gained influence as much as preposessing the caliphate during its weak terms and even setting up their seperate states. As notorious begs such as Afşin, Boğa el-Kebîr, Boğa es-Sagîr, Vasîf, Eşnas, İnak et-Türk; Boga es-Sagir was also very important lord like the others. The main sources agree with that Boga, who was also known as es-Sagir et-Turki, eş-Şerabi, was turkish man. He was called by Arabs as es-Sagir to distinguish himself from his big brother Boga el-Kebir. Boga is turkish word and is coincided to its different spelling such as "buka", "buga". In this manuscript, the activities that this commander performed will be studied.

Abbasids, ,

Turk Commander, ,

Boga es-Sagir ,