Bulgaristan’da türkolojinin gelişmesine hizmeti geçen türk dünyası aydınları

Bulgaristan'da bilimsel anlamda Türkoloji çalışmalarına geçen yüzyılın ilk yıllarında başlanmıştır. 1906 tarihinde Sofya Üniversitesinin Tarih-Filoloji Fakültesinde Türk dilinin ayrı bir ders olarak okutulmaya başlanmasıyla bilimsel araştırmalarda da bazı adımlar atılmıştır. Üniversitenin ünlü Bulgar bilginleri bu çalışmalara öncülük etmişlerdir. Zamanla Rusya, Polonya, Macaristan gibi ülkelerin Türkologları da yayımladıkları eserleriyle katkıda bulunmuşlardır. İkinci Dünya Savaşından sonra Bulgaristan'da Sovyet modeli yepyeni bir sistem kurulmuş ve her alanda köklü değişikliklere gidilmiştir. Y. V. Stalin'in Millî Mesele Öğretisi doğrultusunda millî azınlıklara birtakım haklar verilmiştir. Bulgarlardan sonra en büyük nüfusa sahip olan Türk azınlığa da eğitim, bilim ve kültürel alanda gelişme olanakları sağlanmaya başlamıştır. 1952 tarihinde Sofya Üniversitesinin Filoloji Fakültesinde Türk Filolojisinin (daha sonraları Türkoloji) müstakil bir bölüm olarak açılmasıyla Türkoloji çalışmaları bilimsel temellere dayandırılmıştır. Türkoloji alanında Türklerden de uzmanların yetiştirilmesinde Azerbaycan Türkologları başta olmakla Türkoloji alanında ün yapmış Türk Dünyası aydınları önemli katkıda bulunmuşlardır. Türkoloji Bölümünde ders okutmuşlar, Bakü'de okuyan gençler olmuş, Alma-Ata Üniversitesi Kazak Dili ve Edebiyatı öğrencileriyle Sofya Üniversitesi Türkoloji öğrencileri arasında karşılıklı ziyaretler gerçekleşmiş,öğretim elemanları Bakü ve Alma- Ata'da ihtisas yapmışlardır. Ancak kardeş Türk Cumhuriyetleriyle her türlü ilişkilere son verilerek Bulgaristan Türklerine soykırım uygulamaya kalkışılmıştır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla, Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle, Bulgaristan Türklerine yeni ufuklar açılmış, Türkiye ile ilişkilerde de engeller ortadan kalkmıştır. Günümüzde Türkiye başta olmakla, Türk Cumhuriyetleri üniversitelerinde Bulgaristan Türk gençleri öğrenim görmekte, Bulgaristan Türklerinin eğitim, bilim ve kültürü konularında çalışmalar yapan Türk Dünyası araştırmacılarının da sayısı giderek artmaktadır.

Bulgaristan’da Türkoloji ,

Sofya Üniversitesi ,

Türk Dünyası Aydınları ,

Turkology studies in Bulgaria in scientific context have started in the first years of the last century. In 1906 beginning with the establishment of a course of Turkish language at History-Philology Faculty of The Sofia University certain steps have been made towards scientific research. With time, the published works of turkologists from countries like Russia, Poland and Hungary have contributed to the field. After The World War II a Soviet model was buildt in Bulgaria leading to substantial changes in all fields. In the context of Y. V. Stalin's National Question Theory certain rights were given to national minorities. Having the largest population after Bulgarians, Turkish minority was provided with opportunities for development in educational, science and cultural fields. In 1952 with the establishment of Turkish Philology at Philology Faculty of The Sofia University (afterwards renamed to Turkology) as an independent department, Turkology studies were placed on a scientific basis. Leaded by Azerbajdzanian turkologists, reputed intellectuals from Turkic World have contributed essentially to the raising of specialist among the Turks in the field of Turkology. Courses were given in The Turkology Department, young students were educated in Baku, exchange visits were made between students of Department of Kazakh Language and Literature of Alma-Ata University and Sofia University Turkology Department, research personnel were trained in Baku and Alma-Ata. However, all relationships with the Turkic Republics of the former Soviet Union ended after the assimilatory ethnic oppression on Bulgarian Turks. Following the collapse of The Soviet Union and the end of the Cold War, new opportunities have been opened for Bulgarian Turks and hurdles for relationships with Turkey have ended. Nowadays, leaded by Turkey, young Bulgarian Turks undertake education in universities in Turkic Republics and the number of Turkic World researchers working on educational, scientific and cultural issues of the Bulgarian Turks is increasing.

Turkology in Bulgaria, ,

The Sofia University, ,

Turkic World Intellectuals ,