Necati bey in dil ve üslubunda türkçenin yeri

Klasik Türk şiirinin kurucuları arasında sayılan Necati Bey'in en önemli özelliklerinden biri de özgün söyleyişidir. Bu söyleyişte Türkçe deyim ve atasözleri önemli bir yer tutar. Bir divan şairi olmasına karşın; kaside, kıt'a ve gazellerinde öyle deyim, atasözü ve söyleyişler vardır ki, bunların çoğunu bir halk şairinin dil ve üslubunda dahi bulamayız. Üstelik "Eski dost düşman olmaz.", "Üzüm üzüme baka baka kararır."; "parmağında oynatmak", "ağzını aramak", "yüz vermemek", göz süzmek", "kulak vermek/tutmak", "kana susamak"… gibi nice atasözü ve deyimi hiçbir zorlama hissi uyandırmadan gayet tabii bir şekilde kullanabilmektedir. Bunların yanında öyle mısra ve beyitler düzer ki, içinde tek yabancı asıllı kelime de bulunmaz. Bu, bir yerde onun Türkî‐i Basit temsilcisi olabileceğinin de tanığıdır. Bu bildiride Necati Bey Divanı taranarak, onun dil ve üslubunu klasik Türk şiiri içinde farklı kılan bu Türkçe deyim, atasözü ve diğer farklı söyleyişleri ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Necati Bey ,

Türkçe ,

Klasik Türk Şiiri ,

Deyim ,

Atasözü ,

Söz Varlığı ,

Dil Ve Üslup ,

Creative way of speech is one of the most important characteristics of Necati Bey who can be considered as the founder of Classical Turkish Poetry, Turkish idioms and proverbs have significant place in this speech. Although he was a divan poet, he used idioms, proverbs and sayings in his kaside, kıt'a gazels so properly that it is difficult to find this usage in the tongue and style of a minstrel. He was also able to use such idioms and proverbs as "The old friend doesn't became an enemy.", "The grape observing a grape, becomes black."; "to twist [a person] round one's [little] finger", "to feel the pulse", "to give/show [a person] the cold shoulder", "to make eyes at", "to give/lend/turn an ear to", "to be thirssty for one's own blood"…without having no difficulty but in a natural mood. Moreover, he used his verses and couplets so skillfully that not including any foreign origin words, which indicates that he could be the representative of Türkî‐i Basit. In this study, searching thoroughly the Divan of Necati Bey, idioms and proverbs in his tongue and style that make him different, will be exposed.

Necati Bey, ,

Turkish, ,

Classical Turkish Poetry, ,

Idiom, ,

Proverb, ,

Vocabulary, ,

Tongue And Style ,