Türkiye’de illerin beşeri sermayenin unsuru olan temel eğitim göstergeleri bakımından sınıflandırılması -temel bileşenler ve kümeleme analizi uygulaması-

Beşeri sermayenin gelişimi işgücünün verimliliğinde artış yaratmakla birlikte diğer bütün üretim faktörlerinin üretkenliğine de katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle beşeri sermaye bir ülkenin ekonomik ve sosyal yönden gelişmesini etkileyen kritik bir faktördür. Beşeri sermayenin gelişimini etkileyen en önemli unsurlardan birisi ise temel eğitim düzeyidir. Bu nedenle Türkiye’de de temel eğitimin daha yaygın ve yeterli bir düzeyde verilebilmesi amaçlanmaktadır. Ancak Türkiye’de temel eğitime yönelik yapılan yatırımlar sonucu coğrafi bölgeler veya iller bazında ulaşılan düzeyin çeşitli farklılık veya benzerlikler içerdiği görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de beşeri sermayenin unsuru olarak temel eğitime yönelik uygulamalar sonucunda ulaşılan düzeyi temsil eden göstergeler kullanılarak, illerin sınıflandırılması amaçlanmıştır.  Yapılan Temel Bileşenler ve Kümeleme Analizleri sonucu illerin önemli ölçüde benzer şekilde sınıflandırıldığı ancak ilgili değişkenlere göre oluşturulan kümeler arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Temel eğitimin geliştirilmesine yönelik yapılacak olan yatırımların iller arasındaki bu farklılık veya benzerliklerin dikkate alınarak yönlendirilmesinin rasyonel olacağı düşünülmektedir. 

Beşeri Sermaye ,

Temel Eğitim Göstergeleri ,

Temel Bileşenler Analizi ,

Kümeleme Analizi ,

Development of human capital increases efficiency of labor force and contributes to productivity of all the other factors of production as well. Therefore, human capital is a critical factor that has an influence on economic and social development of a country. One of the most important factors affecting development of human capital is the level of basic education. Thus, it is aimed to offer basic education in Turkey in a more widespread fashion and sufficiently.  However, the level attained as a result of investments in basic education in Turkey shows various differences or similarities in terms of geographical regions or provinces. This study aims at classifying provinces by the help of indicators representing the attained level as a result of basic education practices as a factor of human capital in Turkey.  The results of Principal Component Analysis and Cluster Analysis have shown that provinces are classified similarly to a great extent, but that there are significant differences among clusters created as per related variables. It is deemed rational to consider those differences or similarities among provinces while making investments to improve basic education.

Human Capital, ,

Basic Education Indicators, ,

Principal Components Analysis, ,

Clustering Analysis ,