Cinsiyete bağlı insani gelişme endeks yaklaşımları: türkiye örnegi

Ulusal İnsani Gelişme Raporları, Türkiye'de yoksullukla savaşmanın çok aktörlü ve genifl kat›l›ml› bir ortakl›k anlay›- fl› ile yürütülmesini özendirme vizyonunu taşımaktadır. Birleşmiş Milletler’in 2008 yılı Küresel insani Gelişme Raporu iklim De¤iflikli¤iyle Mücadele: Bölünmüfl Bir Dünya’da ‹nsani Dayan›flma” odaklıdır. 2007/2008 insani Gelişme Raporu uzun zamandır uluslararası gündemde yar alan iklim degişikligi sorununun hak ettigi en büyük ilgiyi görmeye bafllad›¤› dönemde sunulmufltur. Hükümetler arası iklim degişikligi panelinin son bulgular› adeta savafl borusu çalmakta, gezegenimize ait iklim sisteminin ›s›nd›¤›n› kesin bir biçimde onaylamakta ve nedenini dogrudan insan davranışlarına baglamaktadır. Bu çal›flmada, ‹statistiki Bölge Birimleri S›n›flamas›, Düzey 2’ye göre Cinsiyete Baglı insani Gelişme Endeksi (CBGE) farklı alternatif yaklafl›mlara göre hesaplanmıştır. Türkiye ve Dünya ölçe¤ine göre, endeksi oluflturan bileflenlerin aritmetik ve geometrik ortalamalar›na göre endeks de¤eri hesaplanm›flt›r. Endeks de- ¤erlerine göre; genel olarak Avrupa Birli¤i ‹statistiki Bölge Birimleri S›n›flamas› (‹BBS)’ye göre Düzey 1 seviyesinde Kuzeydo¤u Anadolu, Ortado¤u Anadolu ve Güneydo¤u Anadolu bölgelerindeki, Düzey 2 seviyesinde alt bölgelerin tamam›na yak›n k›sm›n›n, göreceli olarak Bat› Marmara, Ege ve Do¤u Marmara bölgelerindeki alt bölgelere göre hayli düflüktür. 2005 ve 2008 y›llar› için CB‹GE de¤erleri endeks s›ra numaralar›na göre “s›ra numara analizi” ile test edilmifl ve farkl›l›klar istatistiksel olarak ortaya konulmufltur. 2008 y›l›nda genel olarak tüm alt bölgelerde endekse e¤itim bilefleni, en yüksek katk›y› sa¤lam›flt›r. 2005 ve 2008 y›llar› aras›nda genel olarak alt bölgelerin CB‹GE de¤erlerinde bir yükselme e¤ilimi gözlenmesine karfl›n bu e¤ilim, alt bölgelerin yüksek kategoride yer alabilmeleri için yeterli olmam›flt›r. Ayn› y›llar için alt bölgelerin CB‹GE de¤erlerine göre s›ralama say›lar› aras›ndaki fark›n 0,05 yan›lma düzeyinde istatistiksel olarak önemli oldu¤u sonucuna var›lm›flt›r.

Cinsiyete Baglı İnsani Gelişme Endeksi ,

Wilcoxon İşaret Testi ,

Kümeleme Analizi ,

Gender Related Human Development Index ,

Cluster Analysis ,

National Human Development Reports, the struggle against poverty in Turkey, and broad participation of multiple actors with the execution of a partnership approach is encouraged to carry the vision. In 2008 the United Nations Global Human Development Report "Fighting Climate Change: Human Solidarity in a World Divided" oriented. 2007/2008 Human Development Report is a long time the international agenda on climate change in the split of the greatest interest in the problem began to see merit in the period are presented. Intergovernmental panel on climate change findings nearly the end of the pipe is playing the war, our planet is warming of the climate system is approved in precisely the reason is directly connected to human behavior. In this study, Statistical Classification of Territorial Units, Level 2, Human Development Index according to gender Associate (CBIGE) was calculated according to the different alternative approaches. Turkey and the world according to the scale, the components of the index, according to the arithmetic and geometric mean index value was calculated. According to the index value, in general, the European Union Statistical Area Classification Units (NUTS) according to Level 1 at the level of North East Anatolia, the Middle East Anatolia and Southeast Anatolia regions in the, Level 2 at the level of the entire sub-region close to the part, relatively Western Marmara, Aegean and Marmara regions in East According to the sub-region is very low. For the years 2005 and 2008, according to the sequence number in the index CBIGE value "analysis of the sequence number" and has been tested and has been shown to be statistically different. In 2008, as a general education component of the index of all the sub-region, has provided the highest contribution. Between the years 2005 and 2008, mainly in sub-regions for an upward movement of CBIGE although this trend to be observed, sub-regions can be included in the high category was not enough. For years, sub-regions of the same sort of CBIGE value of the difference between the numbers of error at the level of 0.05 were concluded to be statistically significant.

Wilcoxon Sign Ranked Test ,