Nedîm ve necâtî divanlarında kullanılan mahallî unsurların mukayesesi

ġiirde yerli ve mahallî unsurların kullanımının ağırlık kazanması, dilin sadeleşmesi, günlük konuşma diline ait özelliklerin, atasözü ve deyimlerin şiire girmesi, Arapça-Farsça kelime ve terkiplerin kullanımının azalması olarak tanımlanan mahallîleşme; asırlarca birçok klasik şairin şiirlerine yansımış, bazı klasik şairler tarafından da daha fazla tercih edilmiştir. 15. Yüzyıl şairlerinden olan, şiirlerinde kullandığı atasözü, deyimler ve halk deyişleriyle ön plana çıkan, devrin tezkire yazarlarınca mesel-gû olarak anılan Necâtî; devrin sosyal yaşantısını yansıtan günlük yaşamla ilgili birçok ayrıntıya şiirlerinde yer vermekle mahallileşmenin kendi asrındaki görünümünü şiirlerine yansıtmış olur. 18. Yüzyılda yaşayan, günlük yaşamın sahnelerini büyük bir ressam titizliğiyle canlı birer tablo halinde şiirlerine yansıtan, gerçek yaşamdan alınan gerçek insan tiplerini şiirine konu edinen, şiirlerinde sade, rahat ve akıcı bir dil kullanmaya özen gösteren Nedîm, mahalli tarzda şiirler yazmaya ağırlık veren bir başka şair olarak anılabilir. Bu çalışmada 15. Yüzyıl Klasik şiirin önemli temsilcilerinden biri olan Necâtî‟nin divanında yer alan mahallî unsurlar ile 18. Yüzyılın önde gelen şairlerinden olan Nedîm‟in divanındaki mahallî unsurlar, her iki divandan örnekler vermek suretiyle mukayese edilmeye çalışılmıştır. Mahalli unsurların, sosyal hayat ve dil açısından iki temel başlık altında incelendiği bu çalışmada; bu iki şairin mahallî unsurları divanlarında ne şekilde kullandıkları, aradan geçen yüzyılların bu unsurlardan neler götürdüğü ve bu unsurlara ne gibi yeni şeyler kattığı belirtilmeye çalışılmıştır.

Necâtî ,

Nedîm ,

Divan ,

Mahallî Unsurlar ,

Localization which is defined as the importance of the use of indigenous and local elements in poetry, the purifying of language, adding the characteristics of the language of everyday speech, proverbs and idioms into the poetry, the declining of the use of Arabic-Persian words and compounds has reflected many of the classical poets‟ arts for centuries and also it has been preferred much more by some of the classical poets. Necati, one of the poets of 15. century, is in the foreground with the proverbs, idioms and daily life expressions in his works and also he is said to be a parable- saying of his era by biography writers. He used the appearance of localization in his century in his works by using lots of details which reflect the social scenes of everyday life. Nedim who lived in the 18. century reflected the scenes of everyday life to his poems as a living painting like a great painter, used real human types from real life and took care of using simple, comfortable and fluent language in his works could be remembered as a poet mostly writing local elements in his works. In this study local elements that take part in Necati‟s divan who is one of the poets of 15. century of Classical Literature and the local elements from Nedim‟s divan that is one of the important poets of 18. century are attempted to be compared by giving some examples from both works of art. In this study which the local elements were examined in two fundamental topic in terms of social life and language it has been tried to state how these two poets have used the local elements in their divans, what elements the intervening centuries led to lose from these two studies and which new things this time added to these elements.

Necâtî, ,

Nedîm, ,

Divan, ,

Local Elements ,