Esad adil’in kaleminden bir anadolu beylerbeyi: ilyas paşa

Esad Adil has published Irmak Journal which included many topics such as poem, prose, folkliterature and history while he was studying at the Faculty of Law in Ankara University. In this journal, Esad Adil wrote eight articles about Ilyas Pasha who lived in seventeenth-century. Ilyas Pasha was the son of an archer from Balıkesir. He worked his way up from a cavalryman to the governor of a sanjak
and he became the Governor of Rumeli in 1621. He joined the Baghdad campaign as the chief-governor of Anatolia in 1625 and carried out important tasks on this campaign. Although he was of great service during the campaign, he rebelled when he was commissioned to terminate the banditry activities in Anatolia. IV. Murad did not confront Ilyas Pasha right after he had gathered plenty of partisans. Sending
away him from his influence area, he had been given chief-governorship of Damascus Province to separate him from his partisans. However, after being aware of the case, Ilyas Pasha gave up going to Damascus and send there Yusuf Agha as proxy. Thereupon, Sultan ordered Ilyas Pasha to be catched. Vizier Gurcu Ahmed Pasha and Kucuk Ahmed Pasha The Chief-Governor of Anatolia had been taken
charge for this duty. Ilyas Pasha was at bay after Alasehir War and was withdrowed to Castle of Bergama. When Kucuk Ahmed Pasha promised to provide him to be forgiven, he surrendered. When Ilyas Pasha surrendered, his partisans‟ lands had been taken back and Pasha had brought to Istanbul. Than, Ilyas Pasha was executed by head cut off. On this paper, life and the period of Ilyas Pasha are investigated based on writings about him written by Esad Adil.

Balıkesir ,

Ilyas Pasha ,

Esad Adil ,

Esad Adil, Ankara Hukuk Fakültesi‟nde okuduğu sıralarda şiirden nesre, Halk Edebiyatı‟ndan tarihe kadar birçok konuda yazıların yayınlandığı Irmak Dergisi‟ni çıkarmıştır. Esad Adil, bu dergide XVII. yüzyılda yaşamış İlyas Paşa hakkında toplam sekiz yazı yazmıştır. İlyas Paşa Balıkesirli bir solağın oğludur. Sipahilikten sancakbeyliğine kadar yükselmiş olup, 1621‟de Rumeli valisi olmuştur. 1625‟te Anadolu Beylerbeyi olarak Bağdat seferine katılarak önemli hizmetlerde bulunmuştur. İlyas Paşa, Bağdat seferinde başarılı hizmetler vermiş olmasına rağmen, Anadolu‟da eşkıya faaliyetlerinin durdurulması için görevlendirilince kendisi isyan etmiştir. IV. Murad, İlyas Paşa‟nın etrafına pek çok yandaş toplaması karşısında onu hemen karşısına almayarak, Paşa‟yı nüfuz bölgesinden uzaklaştırıp, adamlarından ayırmak için Paşa‟ya Şam eyaleti beylerbeyliğini vermiştir. Lakin İlyas Paşa durumun farkına varıp Şam‟a gitmeyerek, Yusuf Ağa ismindeki vekilini göndermiştir. Bunun üzerine,
adamlarından uzaklaştırılamayan İlyas Paşa‟nın yakalanmasına karar verilmiştir. Bu görev için Vezir Gürcü Mehmed Paşa ile Anadolu Beylerbeyi Küçük Ahmed Paşa görevlendirilmişlerdir. Alaşehir Muharebesi karşısında köşeye sıkışan İlyas Paşa, Bergama Kalesi‟ne çekilmiştir. İlyas Paşa, burada kendisinin affedileceğine dair Küçük Ahmed Paşa‟nın söz vermesiyle teslim olmuştur. İlyas Paşa teslim olunca adamlarının elinde bulunan dirlikler geri alınmış ve Paşa İstanbul‟a getirilmiştir. İstanbul‟a getirilen İlyas Paşa başı kesilerek katledilmiştir. Bu çalışmada, Esad Adil‟in İlyas Paşa hakkında yazdığı yazılara dayanılarak İlyas Paşa‟nın hayatı ve dönemi ele alınmıştır.

Balıkesir, ,

İlyas Paşa, ,

Esad Adil, ,

Irmak Dergisi ,