Erte sözcüğünün altun yaruk’ta kullanılışı

Bu yazı, Altun Yaruk'ta on bir kez geçen erte sözcüğü üzerinde durmaktadır. Bilindiği üzere Altun Yaruk Uygur Türklerine ait önemli eserlerden biridir. Dönemin sosyal ve kültürel hayatına ışık tutan tutan temel yapıtlar arasındadır. Türk dilinin tarihsel gelişimi ve söz varlığı açısından da zengin bir kaynak durumundadır. Dolayısıyla metinde yer alan her sözcük başlı başına bir inceleme konusudur. Karşılaşılan örnekler dikkatle incelendiği zaman eserde yapı bakımından iki ayrı ertenin bulunduğu açıktır. Birincisi ėr (=erken) isim köküne +te bulunma durumu eki getirilerek elde edilen erte, ikincisi ise ėrt- (=geçmek, işlemek, devam ettirmek) fiiline -e zarf-fiil eki eklenerek oluşturulan erte'dir. İnceleme sonucunda bu sözcüklerin metinde farklı anlam ve işlevlere sahip olduğu görülmüş, Eski Uygur Türkçesinde edat olarak kullanılışı tanıklanmıştır.

Altun Yaruk ,

Erte ,

Yapı ,

Anlam ,

İşlev ,

This article focuses on the world erte taking place eleven times in Altun Yaruk. Altun Yaruk is one of important works belonging to Uighur Turks. It is among basic books clarifing the social and cultural life of term. In addition to it is a rich source points of historical progress and vocabulary of Turkish language. So every word taking place in the text, is a study matter in itself. When the examples are analysed carefully it is clear that there are two forms of erte in the book in point of structure. The first is formed by adding +te locative suffix to the ėr (=erken) nominal root. The second is gained by adding -e gerund suffix to the ėrt- (=geçmek, işlemek, devam ettirmek) verbal root. As a result of the review it is understood that the word erte has different meanings and functions and it is illustrated that erte is used as a preposition in Old Uighur Turkish.

Altun Yaruk, ,

Erte, ,

Structure, ,

Meaning, ,

Function ,