Divanü lugati’t türk’te aşk ve cinsellik üzerine

Bir kültür hazinesi olan Divanü Lugati‟t Türk, bir yandan XI. asırda, sözvarlığının genişliğini ve çeşitliliğini gözler önüne sermekte, bir yandan da o dönemde insan ve toplum yaşamıyla ilgili, maddî ve manevî kültürümüzle ilgili, ilgi çekici kayıtlar ortaya koymaktadır. Bu bakımdan zamanımızdan yaklaşık bin yıl önce yazılan Divanü Lugati‟t Türk Türkçenin ilk sözlüğü olmaktan öte pek çok araştırmacının teslim ettiği üzere tarihi ve kültürel başvuru kaynaklarımızın da ilklerindendir. Toplumların yaşam biçimleri, dünyayı algılayışları o toplumun dilinde de kendini gösterir. Aşkın hallerinin en güzel şekilde anlatıldığı Divanü Lugati‟t Türk‟te, aşkla birlikte, beşerin en tabiî yönü olan cinsellik de temas edilen konulardandır. Ahlâkî sapma sözleri, bir toplumun sosyal yapısı hakkında bilgi veren sözlerdir. Fakat Türkçenin sözvarlığı tam olarak ele alınıp değerlendirilmiş değildir. Sonuç olarak bu makalede, Divanü Lugati‟t Türk‟te aşk ve cinsellik ifade eden sözler üzerinde durulmuştur. Kaynak olarak incelediğimiz eser bir sözlük olması sebebiyle yazıldığı dönem aşk ve cinsellik terimleri açısından sözvarlığı hakkında fikir verebilecek niteliktedir. Çalışmamız tarama modelinde olup doküman incelemesine dayalı olarak yapılmıştır. Bu amaçla, önce Divanü Lugati‟t Türk satır satır taranarak çağının aşk ve cinsel yaşamını yansıtan bütün kelime, deyim, atasözü, beyit ve manzum parçalar fişlenmiş; daha sonra elde edilen malzeme, kendi içinde sınıflanıp listelenmiştir.

Aşk ,

Cinsellik ,

Erkeklik ,

Dişilik ,

Divanü Lugati‟t Türk ,

Divanü Lugati‟t Türk, which is a cultural treasure of Turkish, show wideness and prosperity of Turkish vocabulary in the eleventh century and also puts forward interesting recordings about people and community life, materialistic and moral culture in that century. From this point of view, Divanü Lugati‟t Türk, which was, approximately, written a thousand years ago, is, as a great many researchers agreed, one of the first historical and cultural reference books rather than being the first Turkish dictionary. The life style and understanding life of societies can be seen on languages of societies. In Divanü Lugati‟t Türk beside of love, the natural aspect of human being that is the sexuality is also explained. Moral deviation words are words that give information about social building of a society. But, Turkish vocabulary is not studied in details. As a result in this article, words referring to love and sexuality in Divanü Lugati‟t Türk were taken into consideration in particular. The work that we examined as a source could give an idea about the love and sexuality terms of the written period because of being a glossary. Our study a screening model been based on document review. Therefore, firstly scanning Divanü Lugati‟t Türk line by line, all words, idioms, proverbs, couplets and written-inverse components reflecting love and sexual life of its age have been indexed and listed in itself.

Love, ,

Sexuality, ,

Masculinity, ,

Feminity, ,

Divanü Lugati‟t Türk ,