Karabâş-ı velî’nin elifbânın ilk dört harfini ibn arabî perspektifinden yorumlaması üzerine

Bu makale, XVII. yüzyılın sûfîlerinden Karabâş-ı Velî'nin, İbn Arabî perspektifi içinde Arap alfâbesinin ilk dört harfinden çıkardığı mânâlar üzerinde durmaktadır. Karabâş-ı Velî bu yaklaşımlarıyla sûfî nazarında Allah, kâinât, insan ve Kur'ân arasındaki alâkayı ortaya koymaya çalışmıştır. Bu noktada ele aldığı temel argüman, tasavvuf kitaplarında hadîs-i kudsî olarak nakledilen "Küntü kenz…" hikmetidir. Bu sözdeki her ifâdeyi, elifbânın ilk dört harfiyle irtibatlandırmış, her irtibâtın da önce varlık alanında merâtib-i vücûdla, sonra değer alanında tasavvufî mertebeler olan şerîat, tarîkat, mârifet ve hakîkatla irtibâtını kurmuştur. Böylelikle müellif harflerden hareketle hem varlık düşüncesini ortaya koymuş, hem de bu varoluş durumu içerisinde insanın ahlâkî yükselişinin temellerini aramıştır. Müellife göre insanın yükselişini sağlayan bilgi, ilâhî isim ve sıfatların kendi varlığında tam olarak tahakkuk ettirilmesiyle elde edilebilmekte ve bu usûl yardımıyla varlık, bilgi ve değer üçlüsünün insanda tam bir tevhîdi hedeflenmektedir.

Harf/hurûf ,

Elif ,

Be ,

Te ,

Se ,

Lâhût ,

Ceberût ,

Melekût ,

İnsan-ı Kâmil ,

This article deal with the meanings that Karabâş-ı Velî deduced from the First Four letters of the Arabic Alphabet in the light of Ibn Arabi's Perspective. By this approach, Karabâş-ı Velî tries to present the relationship between Allah, universe, human beings, and Qur'an in the eyes of the Sufis. His main argument is the wisdom of "Kuntu kanz … (I was a treasure)" reported as a sacred narration in the Sufi literature. He correlates every word of this tradition with the first four letters of the Arabic alphabet. He then shows the connection of every correlation with the stations of the body in the world of existence and then with the Sufi stations of shari'ah, sufi path (tariqa), knowledge of Allah (ma'rifah), and the Truth (haqiqah) in the world of values. Thus the author not only offers his view about existence by means of the letters of the alphabet but also looks for the foundations of people's moral ascendance in this state of existence. According to the author, the knowledge which ascends human beings can be achieved by realization of Divine attributes and names in their own existence, and the aim is a complete unification of the trinity of existence, knowledge, and value by means of this method.

Letter/Letters, ,

Aleef, ,

Ba, ,

Ta, ,

Tha, ,

Divinity (Lahut), ,

God’s Majesty and Dominion (Jabarrot), ,

God’s Spiritual Kingdom (Malakot), ,

Perfect Human Being ,