Makale özeti ve diğer detaylar.
Şeyh-i Ekber Muhyiddîn-i Arabî’nin (560-638/1165-1240) öğretilerinin, gerçek görüşleri hiç merak edilmeden benzetilmiş veya bulandırılmış olduğu ezoterik, okültik, majik, hermetik ya da sözümona mistik, sinkretik ya da çağdaş spiritüalist yanılsamalardan, saplantılardan ve heze-yanlardan arındırılması, alanda çalışanlara bu gidişle herhalde bir çeyrek, belki de bir asır daha harcatacak gibi görünmektedir. Bu küçük denemede, Şeyh-i Ekber’in önce hayâl, vücûd ve şuhûd kavramları hakkındaki görüşleri ele alınacak; daha sonra fikir babalığı kendisine nisbet edilmekte olan vahdet-i vücûd kavramına ne kadar uzak olduğu gösterilmeye çalışılacak; ardın-dan bu konuların gerçek erbâbı olan ehlullâh arasında kendi yerinin neresi olduğu ise bizzat kendi kaleminden gösterilmeye çalışılacaktır. Zira bu konuda aşağıda nakledeceğimiz cümleleri, Şeyh-i Ekber’in kendi özgün görüşleri olmayıp, farklı konuları işlerken dolaylı olarak değinmiş olduğu fikirler ya da o konularla paralellik arzeden zorunlu sonuçlardır. Kendi kanaatları ise bunların tamamen dışındadır.
Sheikh Akbar Ibn Arabi’s (A.H. 560-638/A.C. 1165-1240) doctrines are muddied and mistaken for many unrelated notions without curiousing about his true ideas. It’s apparent that to purify the Sheikh’s doctrines from these unrelated notions like esoteric, occultic, magic, hermetic, and -so called- mystic, syncretic, contemporary spiritualist illusions, idee fixes and drivels; will take up long time as a quarter century, maybe hundred years of each person who works on this field. In this small essay, first; we will handle notions of imagination, being, consciousness, etc., then try to show how long he is far from the notion of “Oneness of Being” which is referred himself as if he is “prime mover” of this notion. And following, we will try to show from his own expressions; where is his place between “The People of Allah’’ who are real competent of these themes. Forasmuch some sentences which we mentioned below on this subject, aren’t Shaikh Akbar’s distinctive ideas but imperative results which are shows parallelism with diffirent matters touched on when he worked on different subjects. As for his own opinion are completely out of these.