Makale özeti ve diğer detaylar.
Hacı Bayram Velî, Anadolu’nun yetiştirdiği müstesna şahsiyetlerinden biridir. Hacı Bayram Veli’nin şiirlerinde engin bir felsefi derinlik vardır. O, sadece tasavvuf düşüncesine değil, felsefi düşünceye de ışık tutacak bir birikime sahiptir. İlk Çağ filozoflarından itibaren biline geldiği üzere her varlığın taşıdığı ruhun geldiği âlemi özlemesi ve nefsin olgunlaşması düşüncesi, Hacı Bayram Veli’nin şiirinde bir başka anlam ve anlatım şekli kazanır. Varlığın bir tezahürü olarak var oluşu üç kelime ile özetleyip bunları, kurduğu tarikatının temel felsefesi yapmıştır. Bu üç kavram: Bilmek, Bulmak ve Olmak kavramlarıdır. Hacı Bayram Veli, insanın nefsi olgunlaştırma merhalesini geçtikten sonra yapmaları gereken şeyin, dış dünyaya el atmaları, canlı cansız tüm varlıkların hizmetinde olmaları, devlete, millete ve tüm insanlara derin bir sevgi beslemeleri gerektiğine inanır.
Hadji Bayram-i Veli is one of the most important personalities who lived in Anatolia. His poems and his students’ learning, knowledge and culture enlightened everywhere over and above Anatolia. There is a vast philosophical depth in Hadji Bayram-i Veli’s poems. He has enlightened not only to mysticism thoughts but also to many philosophical ideas. The idea that is familiar since antiquity philosophers of “every soil loaded creature wishes for the world where the soil came from there” also exists in Hadji Bayram-i Veli. He has summarized the existence with three words as an appearing of creature and made it as the main philosophy of his tariqat. Those three words are To Know, To Find and To Become. Hadji Bayram-i Veli believes that human should be concerned with the external world, be in the service of all creatures that may be alive or lifeless and food e depth affection towards the state, the nations and all humankind but all of them should be made after that human improved his internal world and passed spiritual positions.