şeyh bedreddin’in menkibevî hayatina dair bilinmeyen bir eser: menâkib-i şeyh bedreddin sultan

Osmanlı tarihinde özellikle adının karıştığı isyanla anılan ve propagandasını yaptığı iddia edilen düşünceleriyle etkisi günümüze kadar gelen Şeyh Bedreddin(ö.1420) hakkında dönem ve sonraki asır kaynaklarında pek çok malumat bulunmaktadır. Hayatı hakkında malumat veren kaynaklardan biri de menâkıbnâmelerdir. Daha çok hikaye tarzı anlatımlarıyla ortaya çıkan menâkıbnâmeler kültür tarihimizin önemli menbâlarındandır. Şeyh Bedreddin’le ilgili torunu Hafız Halil tarafından kaleme alınan ve günümüz Türkçesine aktarılan bir menâkıbnâme olduğu bilinmektedir. Çalışmamızda ele aldığımız menâkıbnâme ise, onun daha çok Mısır’daki tasavvuf macerasını aktaran bir risâledir. Yazma eser kütüphanelerimizde bu risâlenin iki farklı nüshası tespit edilmiştir. Bunlardan ilki Milli Kütüphane’de, diğeri ise Süleymaniye Kütüphanesi’nde yer almaktadır. Çalışmamızda öncelikle kültür tarihimizin kaynağı olarak menâkıbnamalerden kısaca bahsedilecektir. Daha sonra Şeyh Bedreddin’in hayatına dair yukarıda bahsettiğimiz iki yazma eser nüsha kritiğine tabi tutularak orijinal nüsha tespiti yapılacaktır. Daha sonra Şeyh Bedreddin’in söz konusu risâlede geçen menkıbevî hayatı ile tarihî hayatı mukayese edilerek aralarındaki ortak ve farklı hususlara değinilecektir. 

Menkıbe ,

Menâkıbnâme ,

Şeyh Bedreddin ,

There is plenty of information about Sheikh Bedreddin, who is remembered by his rebellion and the ideas which he spread and has still effectiveness, at the sources which are written at his time and also the ones written at later centuries. A type of the sources which we learn about his life is menakıbnâmes. These types of sources were written more likely a tale history and they have a legendary phrase of explaining. It is known that there is a Menakıbname about Sheikh Bedreddin which was written down by his grandson “Hafız Halil” and transmitted to daily Turkish. The Menakıbname which we held at our work is a type of pamphlet about his adventure of mystic life at Egypt. It is founded out only two copy of this pamphlet is available at our manuscript libraries. One of these copies at National Library and other one is in the Library of Süleymaniye. Primarily Menakıbnames are going to be shortly mentioned as the sources of our cultural history in our essay. Afterwards the two manuscripts about Sheikh Bedreddin which we mentioned will be criticized in order to find out which one is the original one. Later on, the different and similar points will be held by comparing his legendary life which was mentioned pamphlets and realistic historical life. 

Menkıbe, ,

Hagiographie, ,

Sheikh Bedreddin, ,

Huseyin Ahlati ,