Gülen ada öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi

Bu çalışmada Halikarnas Balıkçısı’nın Gülen Ada öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Çözümlemede temel alınan model, Greimas’ın yaklaşımıdır. Greimas’ın modeli bir metnin iç işleyiş biçimlerini ve göstergeler sistemindeki anlamsal yapıların eklemlenişini ortaya koyar (Uçan, 2002). Bu modele bağlı olarak Gülen Ada öyküsü anlatı düzeyi, söylem düzeyi ve mantıksal-anlamsal düzeyler açısından çözümlenmiştir. Anlatı düzeyinde metin önce kesitlere ayrılmış, yedi kesit belirlenmiş ve bu kesitler üç bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerde eyleyenler şemasına bağlı olarak beliren edimler ortaya konmuştur. Söylem düzeyinde oyunculara verilen figüratif nitelikler saptanmıştır. Öyküde yer alan Davut ve Kocadağ adlı karakterlerin birbiriyle karşıtlaşan nitelikleri saptanmıştır. Mantıksal-anlamsal düzeyde ise anlatının temel mantığını belirleyen karşıtlıklar belirlenmiştir. Bu çözümlemeler sonucunda Gülen Ada öyküsünün derin düzeyinde kırsal-kentsel karşıtlığının bulunduğu, bunun da yoksulluk-zenginlik karşıtlığında figüratif bir nitelik kazandığı belirlenmiştir. Oyuncuların kimliklerine, düşüncelerine ve davranışlarına yüklenen kimi detayların birbiriyle karşıt nitelikler taşıdığı saptanmıştır. Sonuç olarak, eyleyenler şeması ve göstergebilimsel dörtgen açısından Gülen Ada öyküsünün özenle düzenlenmiş bir yapı taşıdığı bulgusuna ulaşılmıştır. 

Göstergebilim ,

Gülen Ada ,

eyleyenler şeması ,

 This study is the semiotic analysis of Halikarnas Balıkçısı’s story entitled Smiling Island. The based model on analysis was Greimas's approach. Greimas’s model states the forms of internal actions of a text and articulation of the semantic structures in the system of signs (Uçan,2002). Depending on this model, Smiling Island story was analysed in terms of narrative , discourse and logical-semantic level. On narative level, text was previously segmented and seven segments were identified and these segments were discussed in three parts. In these parts the actions were revealed which were appeared depending on actants schema. On discourse level, the figurative nature of the players were determined. The characters located in the story named as Davut and Kocadağ’s opposite qualities with each other have been identified. On the semantic-logical level, the oppositioned were determined that constitutes the basic logic of narrative. As a result of this analysis, urban-rural contrast was determined in deep level of story. This contrast gains figurative quality in the contrast of poverty-wealth. It is determined that some details which were installed to the players' behaviors, identities and ideas were demonstrates contrast with eachother. As a result, it has been found that Smiling Island stıry has a neatly arranged structure in terms of actants schema and semiotic rectangle.

Semiotics ,

actants schema ,

semiotics rectangle ,