18 ve 19. yüzyıllarda şam – medine hac yolu ve güvenliği: cerde başbuğluğu

Hac ibadeti Müslümanların hem beden hem de mal ile yaptıkları önemli bir vecibedir. Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte ulaşım yollarında önemli bir ilerleme sağlanmış ve bu ibadetin yerine getirilmesi çok kolaylaşmıştır. Fakat geçmişte ulaşım yollarının ve teknolojisinin yetersizliği sebebiyle bu ibadet çok zor koşullarda ve oldukça uzun bir sürede gerçekleştirilirdi. Bu ibadetin zamanında ve güvenli bir şekilde yerine getirilmesi, bölgeyi elinde bulunduran devletlerin en önemli görevlerinden biri olmuştur. Hatta devletler bu görevi Müslümanlar üzerindeki otoritelerinin meşruluğunun sağlanmasının bir aracı olarak görmüşlerdir. Bu amaçla hacı adaylarının ve hac yollarının güvenliğinin sağlanması için Cerde ordusu denilen bir kuvvet oluşturulmuş ve komutanına da Cerde Başbuğu adı verilmiştir. Bu makalede arşiv verilerinden yararlanılarak 18 ve 19. Yüzyıllarda bu hizmetin ne şekilde yerine getirildiği üzerinde durulmuştur.

Cerde ,

Cerde Başbuğu ,

Hac ,

Surre ,

Trablusşam ,

Cerde ,

Cerde Commander ,

Hajj ,

Surre ,

Pilgrimage to Mecca is an important bodily and material prayer for Muslims. Today developing technology makes it far too easy to perform this prayer with modern transportation facilities. Though in the past centuries this prayer was too difficult to perform because of inefficient technology and transportation facilities. Letting people to perform this prayer on time and under secure conditions has been one of the most important duties of the states who control the region. Even those countries saw this duty as a tool of legitimacy for their hegemony over the region. An army called Cerde had been gathered and was leaded by Cerde Başbuğu (Commander) for the protection of pilgrims and pilgrimage roads. This paper, mainly focusing on archival sources, inquires how this service was accomplished during eighteenth and nineteenth centuries.

Tripoli ,