Xviii. yüzyıl osmanlı taşra yönetiminin malî-idarî yapısına bir katkı: arapgir ve çemişgezek (hasları) mukata‘ası

Osmanlı'nın XVIII. yüzyılı, ya çözülme ya da sistemlerin yeni fonksiyonlar yüklendiği bir değişim veya dönüşüm dönemi olarak tanımlanmaktadır. XVII. yüzyılın ikinci yarısı ile birlikte devletin artan nakit ihtiyacı, iltizam sisteminin yaygınlaşmasına ve özellikle dirlik gelirlerini kapsar bir şekilde mukata'alaşma sürecinin hız kazanmasına sebep olmuştur. Bunun devamı XVIII. yüzyılda, vergi kaynaklarının tasarruf hakkını kişinin hayatta olduğu sürece elinde bulundurabildiği malikâne uygulamasının hayata geçirilme¬siyle gelmiştir. Bu çalışma, hem bir vergi toplama yöntemi olan malikâne uygulamasının taşradaki işleyişini hem de Osmanlı taşrasında küçük ölçekli bir mukata'anın yönetiminde izlenen süreci ortaya koyarak XVIII. yüzyıl Osmanlı taşra yönetiminin malî-idarî özelliklerine katkı yapmayı amaçlamaktadır.

XVIII. Yüzyıl ,

Arapgir ,

Çemişgezek ,

Malikâne Uygulaması ,

Mukata‘a ,

XVIIIth century has been described as a disruption or change and a conversion period during which the existing Ottoman system undertook new functions. The cash needs increased with XVIIth century caused the iltizam system to become widespread and the muqata'a process to accelerate so as to cover dirlik revenues. This was followed by the introduction of malikâne system by which one could hold the right of tax collecting for the life time. This paper aims to contribute to the financial-administrative features of Ottoman provincial administration in XVIIIth century by establishing both the mechanisms of the malikâne system in the provincial administration and the development in muqata'a administration.

XVIIIth Century, ,

Arapgir, ,

Cemisgezek, ,

Malikâne System, ,

Muqata‘a ,