Mustafa kemal’in liberalist ve sosyalist iktisadi sistemlere yaklaşımı

Bu makalede, Mustafa Kemal'in liberalist ve sosyalist iktisadi sistemlere yaklaşımı incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, Mustafa Kemal'in iktisadi sistemlere yönelik dogmatik veya doktriner düşünceler taşımadığı; Türkiye'nin içinde bulunduğu koşullara uygun realist bir yol izlediği tespit edilmiştir. Mustafa Kemal bireysel menfaatin, serbest piyasanın, özel teşebbüsün hakim olduğu, devletin iktisadi hayattaki rolünü asgariye indiren "Laizzes Faire"ci liberal iktisadi sistemi benimsemediği gibi; proletarya sınıfının hakimiyetine dayalı, devletin iktisadi hayattaki tek aktör olduğu, kolektivist yapıdaki sosyalist iktisadi sistemin de karşısında olmuştur. Mustafa Kemal, özel teşebbüsü ve bireysel menfaati demokratik rejimin kaçınılmaz koşulu gören; ancak toplumsal menfaati ilgilendiren hizmetlerin devlet tarafından planlı bir şekilde icra edilmesini öngören eklektik, müdahaleci, milliyetçi bir iktisadi rejimi benimsemiştir. Mustafa Kemal, Türkiye'ye özgü olduğunu belirttiği bu iktisadi rejimi "Biz bize benzeriz" ifadesiyle temellendirmeye çalışmıştır. Ancak Kemalist iktisadi rejimin Alman Tarihçi Okulu, Etatizm ve Yeni Liberalizm akımları ile benzerliklerinin olduğu tespit edilmiştir.

Mustafa Kemal ,

İktisadi Sistem ,

Liberalizm ,

Sosyalizm ,

In this article, we examine Mustafa Kemal' s approaches to liberal and socialist economic systems. As a result of examinations, we determine that Mustafa Kemal had not dogmatic or doctrinal thoughts about economic systems but he also had a realist strategy that appropriate with conditions where Turkey faced with. Mustafa Kemal did not embrace -Laizzes Fairer- liberal economic system which minimizes the role of government in economic life and also dominated by individual interests, free market and private enterprise and also he was over against to socialist economic system which collectivist and based on domination of the proletariat class and government that only actor of economic life. Mustafa Kemal adopted an eclectic, interventionist and nationalist economic regime which sees private enterprise and individual benefit as an inevitable condition for democratic regime and on the other hand predicts that government systematically, must execute services which concerning social interests. Mustafa Kemal stated that this economic regime was unique for Turkey and tried to based on the statement:"We resemble us". However, it has been identified that Kemalist economic regime has similarities with German Historian School, Etatism and New Liberalism thoughts.

Mustafa Kemal, ,

Economic System, ,

Liberalism, ,

Socialism ,