Azerbaycan’da yayınlanan bir mizah dergisi: “baba-yi emir” (1915-1916)

20. yüzyıl başlarında Azerbaycan'da çeşitli mizah dergileri yayınlanmıştır. Bu dergilerden birisi de "Baba-yi Emir" dergisidir. Derginin editörü Ali Abbas Müznib Mütellibzade'dir. Ali Abbas Müznib 1883 yılında yoksul bir ailede dünyaya gelmiştir. Müznib yazarlık ve yayımcılığı dışında önemli bir doğubilimci, tarihçi ve edebiyatçıdır. Aynı zamanda eleştirmenlik de yapmaktadır. Ali Abbas Müznib'in şu sözleri onun dünya görüşünü ve olaylara bakış açısını açık bir şekilde ifade etmektedir: "İtikat itibar, itibar ittihat ve kuvvet, kuvvet ise muvaffakiyet hâsıl eder". Çalışmamızda, kısaca mizah sanatı üzerinde durulmuş, 20.yüzyıl başlarında Azerbaycan'da yayınlanmış olan farklı mizah dergilerinden bahsedilmiştir. İleride kitap hacminde değerlendirmeyi düşündüğümüz "Baba-yi Emir" Dergisi'nin düzyazı, şiir ve karikatürlerinde kısa alıntılarla, derginin siyasi olaylara nasıl bir bakış açısıyla yaklaşıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda kullandığımız metinlerde tam bir transkripsiyon yapmaya lüzum görülmemiş, sınırlı bir transkripsiyon kullanılmıştır. Örneğin: ﺥ harfinin kullanıldığı yerlerde Ḫḫ, E harfinin kullanıldığı yerlerde É ѐ, ﻕ harfinin kullanıldığı yerlerde Ġġ veya Ḫḫ (Azerbaycan Türkçesindeki telaffuz şekline göre) gibi harfler tercih edilmiştir. Azerbaycan Türkçesinde kullanılan Әә harflerinin yerine ise E e harfleri kullanılmıştır. Bazı kelimeler ise Türkiye Türkçesi ile verilmiştir.

Azerbaycan ,

Mizah ,

Ergi ,

Baba-yi Emir ,

At the beginning of the 20th century, various humor magazines were published in Azerbaijan. "Baba-yi Emir" is one of those magazines. Ali Abbas Müznib Mütellibzade was the editor of that magazine. Ali Abbas Müznib was born in 1883 into a poor family. He was a writer, publisher, orientalist, historiographer and also a literary critic. The following words of Ali Abbas Müznib clearly state his world view and perspective; "Faith brings reputation, reputation brings unity and power, and power brings forth success." In this study, we address humor and society, the art of caricature and different humor magazines published in Azerbaijan during the 20th century, and dwell especially upon the comic, "Baba-yi Emir". By giving examples from the magazine, we try to determine people's perspectives and how they approached to the political events of the day. It is known that "Baba-yi Emir" was published at a total of 67 volumes. For instance, we used Ḫḫ instead of "ﺥ"; E instead of É,ѐ; Ġġ or Ḫḫ instead of ﻕ ; ñ instead of ﻚ; E e instead of Әә . Some of the words were written in Turkish.

Azerbaijan, ,

Humor, ,

Magazine, ,

Baba-yi Emir ,