19. yüzyıl öncesi osmanlı minyatürlerinde batı etkisi

Toplumların tarihi gelişimi incelendiğinde, hiçbirinin diğerlerinin etkisinde kalmadan, salt kendiıdeğerleri içerisinde varlık buldukları görülmez. Bütün toplumlar, birbirlerini etkilemişler, birbirlerindenıkültür alış verişinde bulunmuşlardır. Toplumların sanat hayatına da yansıyan bu etkileşimlerle gelenekler,ıçoğu zaman kaybolup yerini, yeni uygulama biçimlerine bırakmıştır. Her toplumun tarihinde karşımızaıçıkabilen bu tür değişimlerinse, Türk toplumunda diğer toplumlara nazaran daha fazla olduğunu söylemekımümkündür. Bu değişimde, Osmanlı'nın geniş bir coğrafyada farklı etnik köken ve dine mensupıinsanlarla birlikte yaşaması ve Anadolu gibi jeopolitik yönden önemli bir bölgede merkezini oluşturmasııoldukça etkili olmuştur.ıGeleneksel Türk resmi olarak kabul edilen "minyatür", Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya getirdiği ve Anadolu'ya yerleşme sırasında karşılaştığı kültürlerden de beslenerek kendi biçeminiıoluşturmuş iki boyutlu bir yüzey sanatıdır. Önce Rumeli, ardından da Avrupa'ya doğru sınırlarınıgenişlemesiyle yaşanan ilişkiler, minyatürün kendine özgü kurallarının yıkılmasına neden olmuş, zamanlaıda yerini Batılı anlayışta resme bırakmıştır.ıOsmanlı'nın Batı kültürü ile karşı karşıya gelişi ve iki farklı kültür ortamının sanat alanındaıbirbirleriyle etkileşimi, Fatih Sultan Mehmet (d.1432-ö.1481) dönemi'nde başlar. 1479 yılındaıVenedik'le barış antlaşması yapıldıktan sonra, :stanbul'a gelen Ressam Gentille Bellini, Fatih'inıyağlıboya bir portresini yapmıştır. Ayrıca dönemin nakkaşlarından Sinan Bey, :talya'ya giderekıBellini'nin hocası Mastori Pavli'den resim dersleri aldığı bilinmektedir. Ancak, bu tür ilişkilerinınakkaşlar üzerinde etkisi hissedilse de, minyatür sanatı uzunca bir süre daha el yazma kitaplar içerisineıkendine özgü kurallarını koruyarak uygulanmaya devam etmiştir.ıKanuni Sultan Süleyman (d.1495-ö.1566) Dönemi'nde, doğuda ve batıda sınırların genişlemesiıparalelinde yaşanan ilişkiler, fethedilen ülke sanatçılarının Osmanlı nakkaşları ile birlikte çalışmalarınaıvesile olmuştur. Bu ortak çalışma sonucu, 1530-31 tarihli Nevai'nin Hamse'sinin minyatürlerinde Avrupa,ıPers ve Osmanlı geleneklerinin kaynaştığı görülür. Aynı dönemlerde, Matrakçı Nasuh'un,"Tarih-i Sultanı Beyazıt", "Beyân-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn" ve "Süleyman name" minyatürlerinde, Batı'nın topografikıharitalarından esinlendiği dikkati çeker.ıBatılı sanatçıların saray ve çevresinden büyük destek gördükleri dönem, Osmanlı'nın Avrupa ileıilişkilerini arttırdığı 18. yüzyıl olmuştur. 1699 Karlofça ve 1718 Pasarofça antlaşmalarından sonraıOsmanlı'nın Batı karşısındaki toprak kaybı, Türk toplumunu derinden etkileyecek kültürel ve sosyal birıdeğişimi de beraberinde getirmiştir. Yenilginin kabul edilmesiyle birlikte, askerlikten siyasete,ıekonomiden sosyal hayata her şey yeniden biçimlenmeye başlamış, Batı ile entegre olunmayaıçalışılmıştır. Bunun doğal neticesi olarak, Orta Asya'da başlayıp Selçuklu ve Osmanlı ile birlikte gelişipıözgünleşen minyatür sanatı da değişime uğrayarak yerini Batı anlayışına yönelik resim sanatınaıbırakmıştır.

Minyatür ,

Kültürel Değişim ,

Batılılaşma ,

Çağdaşlaşma ,

When historical development of societies is examined, it is not seen that none of them keeps its existence only with its own values without being detected through the effect of others. All societies have influenced each other and interchanged culture. Traditions are mostly lost and replaced by new application forms with these interactions which are reflected on art life of societies. It is possible to say that this kind of changes which can be appeared in the history of each society are observed more in Turkish society compared to other societies. Since the Ottomans lived with people from different ethnic origins and different religious beliefs in a wide geography and constituted its centre in the Anatolia which is a significant region in terms of its geopolitical location this has been considerably effective in this change. "Miniature" which is accepted as traditional Turkish painting is a two dimensional surface art that Turks brought from Central Asia to Anatolia and also it built its own style by feeding from other cultures that Turks met during their settlement. The relationships which occur with the expansion of boundaries firstly to Rumelia after Europe, then lead to the collapse of specific rules of miniature and it is replaced with the Western style painting. Ottoman's meeting with Western culture and interaction of two different cultural environments with each other in the field of art starts with Fatih Sultan Mehmet (b.1432- d.1481). The painter Gentille Bellini, who comes after the peace agreement is signed with Venice in 1479, is portrayed Fatih with oil painting. Furthermore, it is known that by going to Italy Sinan Bey who is one of the nakkashes from that period take painting lessons from Mastori Pavli who is the master of Bellini. However, even this kind of relationships has effects on nakkashes, for quite a long time the miniature craft continues to be applied in manuscripts by preserving its own rules. During the period of Suleiman the Magnificent (b.1495-d.1566), relationships which occur parallel to the expansion of eastern and western boundaries conduce to collaborative work of the Ottoman nakkashes with the artists of conquered countries. As a result of this collaborative work, in the miniatures of Hamse by Nevai dated with 1530-31 a coherence of European, Persian and Ottoman traditions is seen. It attracts attention that in the same periods in his miniatures such that "Historical Sultan Beyaz t", "Beyân- Menazil-i Sefer-i Irakeyn" ve "Süleyman name" Matrakc Nasuh is inspired from topographic maps of the West. The period that the Western artists are highly supported by the palace and its environment is the 18th century period that the Ottomans have extended their relationships with the West. The loss of Ottoman's land to the West with 1699 Karlofca and 1718 Pasarofca agreements implies a cultural and social change which leads to a deep effect on Turkish society. With the acceptance of defeat everything from military to politics, from economics to social life starts to be reshaping and it is tried to be integrated with the West. As a natural result of this, the miniature craft which has started in the Central Asia and specified by developing with Selcuk and Ottoman has suffered a change and gives its place to the Western style painting.

Miniature, ,

Cultural Change, ,

Westernization, ,

Modernization ,