Tarbagatay kirgizlari ve kökeni

Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Sincan (Sintszyan) Uygur Özerk Bölgesine bağlı mülki idare yönetiminde Tarbagatay adlı yerin varlığı bilinmektedir. 1984 yılında Sincan Uygur Özerk Bölgesi bünyesinde bulunan söz konusu bu yer, Rus kaynaklarında Çuguçak olarak da geçmektedir. “Taerbahan”ı Moğolcadan tercüme edecek olursak “suur” (köstebek) anlamına geldiği görülür. “Taerbahat + ay” suurun, çok bölge ve yer anlamında da çözümlendiği anlaşılır. Bölge 1984 yılı itibariyle Sincan Uygur Özerk Bölgesi idaresi yönetimine dâhil edilir. Tarbagatay adı çok geniş bir alana yayılan ilk adlandırmadır. Bu isim bir dönem Çin, Moğolistan, Kazakistan ve Rusya gibi ülkeleri sınırlayan bölgedeki sıra dağlar olarak da adlandırılır. Taçen bölgesinde, Taçen ve Emin (Önceki adı Dörbölcün) mahalleri yer alır. Adı geçen her iki yerde de Tarbagatay ve Dörbölcün Kırgızları hayat sürer. Bunlar kendilerini “Kırgız”, “Tarbagatay Kırgızları”, “Buda Kırgızları” (Çince– “Fotszyao Kırgız”) olarak adlandırır. Hayat tarzı ve geçim kaynakları Moğollara benzeyen halkın, dini hayatı Budizm’in bir kolu olan Lama inancına dayanır. Bu Kırgızların bir kısmının XVIII. yüzyılda (1703 yılı) Yenisey bölgesinden zorla göçürülen Kırgızlar olduğu düşünülmektedir. Kendilerini etnik olarak Moğol ve Oyrotlara yakın gören Tarbagatay Kırgızları, İli bölgesinde XVII. yüzyılın 40’lı yıllarında Cungar Devletinin Tszirtsziyası (Kırgız) otağını (bölge) oluşturmuşlardır.

Tarbagatay Kırgızları ,

Kalmak Kırgızları ,

Çin ,

Cungar ,

Orgoçor ,

Hayrahan ,

Munduz ,

Sarıbagış ,

etnik tarih ,

Today there is a geographical name so-called Tarbagatai within the Shinjang Uyghur Autonomus Raion in China. This name which is geographically included in the Shinjang Uyghur Autonomus Raion is known as Chuguchak in the Russian literature. The term “Taerbahan” means “marmot” in Mongolian. “Taerbahat+ai” means a location with lots of marmots. The region included in the Shinjang Uyghur Autonomus Raion in 1984. Tarbagatai is a widespread geographical name and also called a mountain chain which is placed in the borders of China, Mongolia, Kazakhstan and Russia. Tachen has two districts Tachen and Emin (previously Dorbolzhun) and in the area of these two districts live Tarbagatai and Dorbolzhun Kyrgyzs. They call themselves as “Kyrgyz”, “Kyrgyzs of Tarbagatai” and “Budda Kyrgyzs” (Fotszio-in Chinese). Interestingly the Tarbagatai Kyrgyzs who follow Lama Branch of Budda religion never call themselves as “Kalmak Kyrgyzs”. Lifestyles similar to Mongols and follow the Lama branch of Buddhism. Some studies also prove that a part of this group was forcible migrated from Enisei region in 1703, (XVIII century). The Tarbagatai Kyrgyzs who see themselves ethnically closer to Mongols and Oirats formed a province of Tsirtsizy within the Zhungar khanate in the 40s of XVII century.

Tarbagatai Kyrgyzs, ,

Kytai, ,

Zhungariya, ,

Kalmak-Kyrgyzs, ,

Orgochor, ,

Khayrakhan, ,

munduz, ,

sary bagysh, ,

ethnic history, ,

kalmak-kyrgyzs ,