Vefeyât-i ayvansarâyî’de bayramî şairler/şeyhler

Kurulus tarihi bakımından tarikatlar arasında bir sıralama yapıldıgında, Bayramîlik diger tarikatlara nazaran (Kâdirilik, Sühreverdîlik, Rufâîlik, Mevlevîlik vb.) sonlarda yer alacaktır. XV. asırda Anadolu topraklarında dogup büyüyen bir mutasavvıf (Hacı Bayram-ı Velî) tarafından kurulmus ilk Türk tarikatı olan Bayramiyye, daha kurucusunun saglıgında Ankara ve çevresinde yaygınlık kazanmıstır. Süphesiz bunda, dönemin Osmanlı padisahları Sultan II. Murad ile önemli iliskiler tesis eden Hacı Bayram-ı Velî ve Fatih Sultan Mehmed ile yakın münasebetlere sahip, Türk-İslâm tarihinin mühim olaylarından 1453 yılındaki İstanbul kusatmasında, fethi müjdeleyen ve Hz. Peygamber’in sancaktarı Ebû Eyyûb-i Ensârî’nin kabrini firaseti vasıtasıyla tahmin eden Aksemseddin’in payı büyüktür. Daha sonraki asırlarda Osmanlı cografyasının birçok yerinde etkin olan bu tarikat, zaman içinde önemli seyhlerin adıyla anılan çesitli subelere ayrılmıstır.(Semsiyye, Celvetiyye, Tennûriyye, Himmetiyye vb.)

Tasavvufî Türk edebiyatının muteber sairlerinin bir kısmı, Bayramî tarikatına mensuptur. Siirlerinin dili itibariyle divan siiri ile halk siiri arasında gösterilebilecek bu sairler, bahis konusu tarikatın mühim simaları içinde yer almaktadır. Biyografi alanındaki çalısmalarıyla tanınan XVIII. asır nâsirlerinden Ayvansarâyî Hâfız Hüseyin B. İsmail, çogunlugunu muhtelif tarikatlara mensup seyhlerin teskil ettigi Vefeyât-ı Ayvansarâyî, Tercüme-i Mesâyihîn ve Tezkire-i Ayvansarâyî gibi isimlerle anılan eserinde, Bayramî oldugunu bildirdigi suarânın hayat hikâyelerine de yer vermistir. Bu yazıda, söz konusu eser incelenerek biyografilerine deginilen Bayramî seyhler hakkında bilgi verilecektir.

Bayramîlik ,

Bayramî Şeyhler-Şairler ,

Biyografi ,