Osmanli yönetiminin yeni yil kutlamalarindan: istanbul tekkelerine muharremiye dağitimi

Devletlerin hayatında belli gün ya da geceler için tertip edilen merasimler tarihsel süreçte ortaya çıkar ve zamanla geliserek birer protokol halini alır.

Bilindigi üzere Osmanlılar, Cumhuriyet reformlarıyla beraber batı usulü milâdi takvim benimsenmeden çoklukla önce Hicri ve bazı islemler için de Mali takvimleri kullanmakta idiler.

Hicri yeni yıl kutlamaları Osmanlı devlet hayatında takrîben XVIII. Yüzyılda ortaya çıkmıs ve XIX. Yüzyılda yavas yavas bir devlet protokolü halini almıstır. Özellikle Tarihçi Ahmed Lütfi’nin eseri bu protokole dair bilgiler sunar.

Hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem’de özellikle XIX. Yüzyıl Osmanlı sarayında, ayrıntılarını çok bilemesek de bir törenin yapıldıgı anlasılmaktadır. Özellikle Tarihçi Lütfi, hemen her Muharrem ayının ilk günlerinde yasanan bu protokolü eserinde nakleder. Lütfi’ye göre birçok kisiler yeni yılını tebrik etmek üzere Sultanı ziyaret etmektedirler. Bu ziyaretçiler, ziyaretleri esnasında yeni yılı kutlayan manzum birer tarih kaydı hediye etmekte ve bunun karsılıgında da sultandan bir miktar câize almaktadırlar.

Osmanlı Sultanı da yeni yıl münasebetiyle, yılbası tebriki olarak kendi harem halkına oldugu gibi İstanbul çevresinden bir takım kisi ve kurumlara “Muharremiye” adıyla birer miktar para ihsan etmektedir.

Bu çalısmanın konusunu olusturan arsiv kaynagı Hicri 1272 senesinde İstanbul civarındaki bazı tekke ve zâviyeler ile türbe ve bu kurumların içerisinden bazı kisilere yapılan ödemeleri içeren bir muhasebe bilançosunu ele almaktadır. Defterde İstanbul’un 9 bölgeye ayrıldıgı ve bu bölgelerde toplam 296 yere 8.880 kurusluk ödeme yapıldıgı görülmektedir. Ödemelerin gerek burada ele alınan defterde gerekse benzer örneklerde standart olarak 30 kurus olarak hesaplandıgı, herhangi bir kisi ya da tekke ve türbeye bundan fazla ödeme yapılmadıgı görülmektedir.

Defter, Osmanlı devlet geleneginde yer eden bu kutlamaya oldugu kadar İstanbul’daki tekke ve türbelere dair bilgiler sunması açısından önem tasımaktadır.

Yeni Yıl ,

Muharremiye ,

İstanbul ,

Hediye ,

Osmanlı ,

New Year\'s ,

Muharremiye ,

İstanbul ,

Gift ,

The ceremonies organized for a specific day or night soon became an official protocol for the States. In Ottoman empire, along with Hijri calendar which used to make arrangements for everyday life, another calendar were developed to regulate economic issues which called “financial calendar”.

Up to written sources, from 18th cent on Ottomans held New Year celebrations as other countries in the World but adjusting to Hijri calendar and those celebrations gradually became a state protocol in 19th century. Especially the work of the historian Ahmed Lutfi provides certain amount of information about this protocol.

Even though we do not know the details, it is understood that in 19thcentury Ottomans celebrate the Muharrem, the first month of Hijri calendar. According to the historian Ahmed Lutfi, official or public person visit the Sultan in order to celebrate his new year; those visitors gift a poet which written on plates mostly in calligraphic form, praises the health and wealth of Sultan.

Due to New Year celebrations, Sultan also gifts some money in the name of Muharremiye to the people and institutions around Istanbul as well as giving some presents to his harem.

Archive document subject to this paper belongs to year of Hijri 1272 and it is about Lodges and Zaviyes around Istanbul. Document also gives some information about payment to attendants and balance of the maintenance costs of the buildings. In registry, Istanbul has been divided into 9 sectors and total payment to the Lodges, Zaviyes or individuals is 8.880 kurus for 296 places.

Registry is important for not only to the celebration held by Ottoman government as official ceremonies but also about Lodges and Turbes in Istanbul.

Osmanlı ,