Makāsidu’l-elhân’da ses sistemi

15. yüzyılın ilk yarısında Türk mûsikîsi nazariyatına dair yazılan eserler arasında Abdülkâdir el- Merâgî'nin eserlerinin ve bu eserler arasında en son telif ettiği Makāsidu'l-elhân'ın oldukça önemli bir yeri vardır. Türk Mûsikisi ses sisteminin teorik olarak işlendiği bu eserde müzikal sesin oluşumu, nitelikleri, perdelerin ebcedî nota ile gösterilişi, aralıklar, dörtlüler, beşliler, makamlar, âvâze ve şu'beler gibi mevzular detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Günümüz Türk Mûsikîsi ses sisteminin teşekkülünde önemli bir nazariyatçı olan Merâgî notaların tel üzerindeki yerlerini, aralarındaki uzaklık ve oranları çizelgeler kullanarak belirtmiştir. Temel melodik yapıları ise yedi kısım dörtlü, on üç kısım beşli, döneminde meşhur on iki makâm, altı âvâze ve yirmi dört şu'be olarak incelemiştir. Müzik sistemini oluşturan tüm bu melodik dizilerde yer alan notaların aralıklarını ise çoğu zaman cent değerlerini de vererek ebced harfleri ile belirten Merâgî, 15. yüzyıl makam anlayışını yansıtmaktadır. Bestekâr bir teorisyen olan Merâgî'nin bu eserinde seleflerinin mûsikî nazariyatına dair görüşlerini zikretmesi, onun bu eserinin önemini daha da arttırmaktadır. Bu durum onların ortaya koydukları nazarî sistemlerin ve makam anlayışlarının doğru bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.

Türk Mûsikîsi ,

Makamlar ,

Âvâzeler ,

Makāsidu’l-elhân ,

Abdülkâdir el-Merâgî ,

In the early 15th centruy, a significant era in the formation of contemporary Turkish musical systems, Abd al-Qādir al-Marāghī's books, especially Maqāṣid al-alḥān occupy an important place. Many subjects like the creation of musical sound and its characteristic, showing the notes by using abjad letters, intervals, quartets, fivefolds, maqāms, awāzās and shubes are detailed and explained clearly in these theory books written on Turkish Music. In his book, Marāghī has elaborated the basics as well as the notes which compose the melodic structures, intervals, quartets, fivefolds, awāzās shubes and the wellknown maqāms used in his time. For every note in the melodic structures of all these maqams, Marāghī uses abjad letters, sometimes cent values to emphasize the intervals. By this method he reflects some clues about the modal conception of his century. Being a composer and a theorist, in his book Marāghī also discusses his predecessor's approachs on the theory of the muscial

Turkish Musiqi, ,

Maqāms, ,

Awāzās, ,

Maqāṣid al-alḥān, ,

Abd al-Qādir al-Marāghī ,