Imamiyye’de ahbârî-usûlî farklılaşması: şeyh saduk ve şeyh müfîd örneği

Günümüz İslam âleminde Şiî-İmamiyye, Ehl-i Sünnet ekolünden sonra en fazla taraftarı bulunan İslam mezhebidir. Şiî-İmamiyye İslam düşünce tarihi açısından ele alındığında. mezhep içerisinde iki önemli düşünce ekolünün varlığı dikkat çekmektedir. Bunlardan birincisi "Ahbârilik", diğeri ise Şeyh Müfîd'le sistemleşen "Usûlîlik"tir. Bu makalede, Şeyh Saduk ve Şeyh Müfîd'in eserlerinden hareketle Ahbârîlik ve Usûlîlik konusuna yer verilmiştir. Ayrıca ahbârî ekolün en önemli temsilcisi olan Şeyh Saduk ve usûlî ekolü sistemli hale getiren Şeyh Müfîd'in ilmî şahsiyetleri hakkında önemli bilgiler verilmiştir. Diğer taraftan Şeyh Saduk ve Şeyh Müfîd bağlamında iki düşünce ekolünün Şiî-İmamiyye mezhebinin temel doktriner meselelerine bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Burada iki ekolün farklılaşması ele alınırken konular, Şeyh Saduk'un el-İ'tikâdât'ı ile Şeyh Müfîd'in Tashîhu'l-i'tikâdât adlı eserleri ile sınırlandırmakla beraber bazı konuların daha iyi anlaşılması veya ele aldığımız eserlerde bazı konular hakkında yeterli bilgilerin olmaması nedeniyle hem Şeyh Saduk'un hem de Şeyh Müfîd'in diğer eserlerinden yararlanma yoluna gidilmiştir.

Şeyh Saduk ,

Şeyh Müfîd ,

Ahbarilik ,

Usulîlik ,

In today's Islamic world, as a Muslim sect Shiite-Imamiyya has the largest number of followers after the school of Ahl al-Sunnah. In terms of the history of Islamic thought, attention is drawn to the existence of two major schools of thought in Shi'ite-Imamiyye. One of them is Akhbāriyya and the other is Usuliyya which was methodized by Shaykh al-Mufīd. This article discusses Akhbāriyya and Usūliyya in the context of Shaykh al-Sadūq and Shaykh al-Mufīd's works. In addition, this article provides vital information about the scientific personalities of Shaykh al-Sadūq the most important representative of Ahbāriyya school and Shaykh al-Mufīd who methodized the school of Usuliyya. On the other hand, the article looks into how two schools of thought (in the context of Shaykh Al-Sadūk and Shaykh Al-Mufīd) understand basic doctrinal issues of Shiite- Imamiyya. This is taken in dealing with the differentiation of the two school subjects limited with Shaykh al-Sadūq's al-I'tiqâdât and Shaykh al-Mufīd's Tashih al-I'tiqādāt. At the same time, for a better understanding of some issues or due to lack of adequate information about certain topics in discussed works, the works of both Shaykh al-Sadūq and Shaykh al-Mufīd's other works were benefitted from.

Shaykh al-Sadūq, ,

Shaykh al-Mufīd, ,

Akhbāriyya, ,

Usūliyya ,