Uzun hasan kanunları ve osmanlı dönemine yansımaları

İslam devletlerindeki örfi hukuk uygulamasının dikkat çekici bir örneği de Uzun Hasan Kanunlarıdır. Bugün Doğu ve Güneydoğu Anadolu olarak adlandırdığımız bölgelerde Osmanlıların fethinden önce bu kanunların uygulandığı bilinmektedir. Uzun Hasan kanunlarının bir başta Osmanlı Devleti olmak üzere başka devletlere de yansıdığı görülmektedir. Bu kanunlar üzerine yapılacak inceleme Osmanlı devletinin sancak kanunnameleri yaparken geleneği dikkate alan uygulamalarına bir örnek olacaktır. Ayrıca kanunnamelerin yazımı konusunda özellikle atıflar konusunda bazı dikkatsizlik veya tutarsızlıkların olduğu anlaşılmaktadır. Geçmiş dönemden kalan vergilere atıfta bulunulurken bir yerde Rum adeti başka yerde Ekrad adeti denilmektedir.. Ayrıca kanunnamelerde yasaklanmış olmasına rağmen bazı vergilerin hala alınmaya devam ettiğinin örneklerine rastlanılmaktadır. Bunların arasında şahnelik adıyla alınan vergi Uzun Hasan öncesi dönemlerden kalmış ve bazı bölgelerde 19. yüzyıla kadar mahiyeti değişerek yaşadığı görülmektedir.

Uzun Hasan Kanunları ,

örfi hukuk ,

şahnelik ,

resm-i nevruziye ,

Ekrad adeti ,

A remarkable example of custom ('urf) law in the Islamic states is the Laws of Uzun (Tall) Hasan, which were in force in the regions that we now call Eastern and Southeastern Anatolia, prior to the Ottoman conquest. The Laws of Uzun Hasan have left their mark on a number of states including the Ottoman State in the process of codifying the provincial kanunnames. On the other hand, it must be noted that a certain degree of carelessness and certain inconsistencies are to be found in the preparation of the kanunnames. While referring to the taxes, one passage employs the term "Byzantine tradition" and another uses "Ekrad tradition." Furthermore, in some instances one comes across certain old taxes that were still being levied although they were forbidden in the kanunnames. Among these, a tax called "şahnelik" was the legacy of a period earlier than that of Uzun Hasan, which survived until the 19th century albeit under a different context.

Uzun Hasan Laws, ,

custom law, ,

şahnelik, ,

resm-i nevruziyye, ,

Kurdish tradition ,