Osmanlı taşrasında bir yetki alanı: haremeyn-i şerifeyn teftiş vekâleti görevi ve kapsamı

Osmanlı idarî düzeni ile ilgili yapılan çalışmalarda son yıllarda özellikle taşradaki yetki alanlarının tanımlanması meselesi üzerinde yoğunlaşıldığı söylenebilir. Özellikle üzerine birçok tartışmanın yürütüldüğü ve birçok karanlık noktanın aydınlatılmayı beklediği 18. yüzyıl Osmanlı tarihi yazımında yetki alanlarının tanımlanması konusu büyük önem taşımaktadır. Bu makalede de Haremeyn-i Şerifeyn Teftiş Vekâleti görevi konusu ele alınmıştır. Konuyla ilgili çok sayıda belge içeren 18. yüzyıl Bursa Şer’iyye Sicillerinden yararlanılarak Haremeyn-i Şerifeyn Müfettişi Vekili’nin görev tanımı, yetki alanının sınırları ve taşrada diğer şer’ yetkilileri olarak kadılar ve nâiblerle olan yetki çatışmaları değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Haremeyn-i Şerifeyn Müfettiş Vekili ,

18. yüzyılda Bursa ,

Osmanlı taşra yönetimi ,

It is safe to say that in recent years, research on the Ottoman administrative organization have generally focused on defining jurisdictions in the Ottoman province. Drawing the boundaries of the jurisdictions is of great importance, especially in clarifying and resolving the debates concerning 18th century Ottoman historiography. This article will investigate the appointment, duty and jurisdiction of Haremeyn-i Şerifeyn Teftiş Vekâleti together with authority conflicts between Haremeyn-i Şerifeyn Teftiş Vekâleti and other judicial authorities based on the 18th century court records of Bursa.

Haremeyn-i Şerifeyn Müfettiş Vekili ,

18th century Bursa ,

Ottoman Provincial Administration ,