Osmanlı devleti’nde kadınlara yönelik tarih öğretimi çabaları ve ali seydi bey’in kızlara mahsûs târîh-i osmânî adlı eseri

Bu makalede Osmanlı Devleti’nde kızlara yönelik tarih öğretimi çabaları içinde oluşturulmuş olan “Kızlara Mahsûs Târîh-i Osmânî” kitabı, tarih eğitimi ve kadın eğitimi bağlamında incelenmiştir. Osmanlı Devleti’nde eğitim Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra değişmeye başlamıştır. Modernleşme paralelinde açılan yeni bürokratik kurumların nitelikli eleman ihtiyacını artırması eğitimin devlet tarafından yeniden organize edilmesine ve yeni eğitim kurumlarının doğmasına yol açmıştır. Bu yenileşme sürecinde hem tarih eğitimi hem de kadın eğitimi farklı bir şekilde ele alınmıştır. Bu çerçevede devlet tarafından XIX. yüzyılda açılan kadın merkezli eğitim kurumları II. Meşrutiyet döneminde daha kapsamlı hale gelmiştir. Tarih eğitimine de yansıyan bu durum yeni ders kitaplarının yazılmasına neden olmuştur. Kızlara Mahsûs Târîh-i Osmânî bu ders kitaplarından birisidir. 1917’de basılan eserin yazarı Ali Seydi Bey’dir. Çalışma iptidai okulları için hazırlanmıştır. Kronolojik anlatıma sahip olan eser, kısa ve öz tarih bilgisi vermektedir. Çeşitli resimler ve fotoğraflar ile zenginleştirilen çalışmanın en dikkat çekici özelliği kızlar için yazılmış olmasıdır. Ali Seydi Bey’e göre vatanperver kuşakların yetiştirilmesinde anneye büyük roller düşmektedir. Bu nedenle kadınlar geçmişi çok iyi bilmelidirler.

Modernleşme ,

tarih eğitimi ,

kadın eğitimi ,

This article elicits the teaching of history and women education in the Ottoman State in terms of a textbook entitled Ottoman History for Girls, which was part of the history curriculum. Education in the Ottoman State changed dramatically after the proclamation of the “Imperial Edict” (Tanzimat Fermanı). The need of new manpower with different qualifications for newly constituted state institutions gave rise to the establishment and organization of new educational institutions in the western lines. These attempts changed the direction of women education as well. New established schools for girls have been opened after the Second Constitutional Era in Ottoman State. The new curriculum and the lessons have been included in the educational system and new textbooks have been published. History textbooks were one of the important subjects in the primary schools (iptidai mekteps). The division of boys and girls in primary schools gave rise to the writing of books especially for girls. The book entitled Ottoman History for Girls was written in 1917 by Ali Seydi for the girls in primary schools and is a product of gender based perception. Ottoman History for Girls, which is enhanced by visual material such as pictures and maps aiming to provide short chronologic information about Ottoman history, also uses historical material to give them advice on topics such as being a “good mother”. For being “good mother” girls should have been aware of their past.

Modernization ,

History of Education ,

Women’s Education ,