Ii. meşrutiyet’in ilanı üzerine bazı düşünceler: darbe mi? devrim mi?

Makedonya meselesi Balkanlardaki siyasi ortamı gergin bir hale getirdiği için iç ve dıs gelismeler Osmanlı Devleti’nin zayıflığını ortaya çıkarmıstı. Batılı devletler Balkanlarda üstünlük rekabetine girisince Đttihat ve Terakki Cemiyet bundan tedirgin olmaya baslamıstı. ĐTC gelismeler karsısında II. Abdülhamid’i fazlaca teslimiyetçi bularak ona karsı aktif bir mücadele içine girmis, ancak ülkenin sorunlarını ve dıs politikayı ciddi analiz etmeden ve yeterli tecrübeye sahip olmadan harekete geçmislerdi. Ellerinde bir program ve ıslahat projesi yoktu. Akıntıya kapılarak, Đngiliz-Rus yakınlasmasını dikkate almadan, üye sayılarının Makedonya’da 2000’i geçmesi üzerine eylem planları yapmaya basladılar. 3. Ordu’nun subayları harekete geçmislerdi. Dağlara çıkarak isyan bayrağı açan subaylar doğrudan II. Abdülhamid’i hedef alarak, azınlıkları yanlarına almıslar, Rumeli’deki konsolosların desteği ile fiili bir baskı olusturmuslardı. Hürriyeti geri alalım parolasıyla hareket eden isyan grubu içinde üretici sınıfın temsilcileri olmayıp sadece asker-sivil devletten beslenen bürokratik bir sınıfın eylemini çağrıstırmaktadır. Firzovik’te toplanan genis katılımlı toplantıyla amacı farklı gösterilerek Yıldız endiseye düsürülmüstür. Çünkü Arnavutlar Kosova’nın Avusturya tarafından isgal edileceği haberleri üzerine Firzovik’te toplanmıslardı. Miralay Galip Bey, bu toplantıyı mesrutiyet yanlısı bir toplantı gibi yönlendirmesiyle Đstanbul endiseye kapılmıstı. Bu nedenle mesrutiyet genis tabanlı bir hareketten uzak olduğu için sürekli tartısma konusu olmaktadır. Bu makalede somut veriler ısığında bazı sabit fikirler revize edilmek istenmistir. Bu darbe mi, devrim mi?

Makedonya ,

Balkanlar ,

Mesrutiyet ,

İttihat ve Terakki ,

Darbe ,

II. Abdülhamid ,

Political climate in the Balkans became tense over the Macedonia question and recent political developments exposed the weakness of the Ottoman state. The CUP leadership worried about the struggle among the Western Powers in the Balkans. The CUP criticized Abdulhamid II of being passive against the Western Powers and raised their opposition against him, yet they lacked experience and failed to analyze ongoing political developments. They did not have a clear program, nor did they offer a reform project. Ignoring Anglo-Russian rapprochement, relying on the increasing number of their members in Macedonia, they set up a secret plan against Abdulhamid II. Colonels in the third brigade rose in revolt against Abdulhamid II and, with the support of minorities and the Consulates in Rumelia, increased the pressure on the Sultan. They demanded more freedom, but had no backing from the middle-class and merchants; their movement relied on military-bureaucratic class. The meeting in Firzovik was misrepresented to the Yıldız Palace and the Sultan worried about the meeting; Miralay Galip Bey narrated that the protest of Albanians was pro-constitutional (mesrutiyet) whereas the Albanians had gathered to protest the possibility of Austrian invasion of Kosovo. The constitution movement did not have popular backing, thus it was always a debatable issue. Relying on primary sources this article attempts to revise some conventions on this issue. Is it a coup or revolution?

Macedonia, ,

the Balkans, ,

the Constitution, ,

the Committee of Union and Progress, ,

revolution, ,

II. Abdulhamid ,