Makale özeti ve diğer detaylar.
Bulgarların kökeni ve türeneği meselesi, Avrasya'nın eski tarihini çalışanların önündeki en zor konulardan birini teşkil etmektedir ve bir noktada tıkanan çalışmaların yeni açılımlarla desteklenmesine ihtiyaç vardır. Bu makale bu yönde özgün bir deneme içermektedir. Orta Asya'da Bulgar ismi hem coğrafi bir tabir olarak geçmektedir, hem de Maveraünnehr'de bir topluluğun adı olarak çok açık şekilde anılır. Bu kayıtlar şimdiye kadar hata içerdiği gerekçesiyle göz ardı edilmiştir. İslam'ın Orta Asya'daki ilk asırlarında önemli ve etkili oldukları anlaşılan ve bölgenin İranî halklarından ayırdedilen, ancak dil özellikleri yüzünden diğer Türk kavimleri arasında da sınıflanmayan bu Bulgarlar, zaman içinde Maveraünnehr'de Türk nüfusun artması nispetinde Ortak Türkçeye geçiş yapmış ve bugünkü Özbek nüfus içinde erimiş olmalıdırlar. Onların varlığına yönelik en büyük sadmenin ise Cengiz çağı Moğollarından geldiği anlaşılmaktadır. Avrupa'daki (İdil, Kafkaslar, Tuna, vd.) Bulgarlar Maveraünnehr'daki kitleden MÖ 2. yy'da koparak Kafkaslara gidenlerin soyundan gelmektedir.