Türkiye cumhuriyet merkez bankası’nın 1930-2001 arasında siyasal ve ekonomik bağımsızlığı: siyasal-ekonomik etkileşime ilişkin karşılaştırmalı bir çözümleme

Bu çalısmada, TCMB’nin 1930 yılındaki kurulusundan bu yana geçirdiği kurumsal evrim bağımsızlık indeks puanlarındaki gelismelere referans verilerek karsılastırmalı olarak analiz edilmistir. 1930 yılında 0.37 olan TCMB’nin toplam yasal bağımsızlık puanı 2001 yılında yapılan reform ile 0.61 seviyesine ulasmıstır. TCMB, Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankaları Sistemi dısındaki sekiz gelismis ülke merkez bankaları ile karsılastırıldığında en iyi dördüncü toplam yasal bağımsızlık puanına sahiptir. 2001 yılında çıkartılan 4651 sayılı yasa, TCMB’nin yasal bağımsızlığının sağlanması yolunda tarihi bir reform adımıdır. Bu yasanın içeriğinin belirlenmesi ve zamanlaması tartısılmıstır. Reform sürecinde, dönemin Hazine’den sorumlu Devlet Bakanı Kemal Dervis’in oynadığı etkin ‘siyasal girisimcilik’ ve ‘aracılık’ rolü vurgulanmıstır. Ayrıca, tarihte ilk defa IMF ve Dünya Bankası gibi ulusötesi aktörlerle Türk hükûmetinin yaptığı görüsmeler, alınan kararlar ve bunların uygulanması taraflar arasında daha önce yapılan ikili anlasmaların ötesine geçmistir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ,

Siyasal Ve Ekonomik Bağımsızlık ,

Siyasal - Ekonomik Etkileşim ,

This paper analyses the legal independence of the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) since its establishment in 1930 in a comparative perspective. CBRT’s total legal independence index increased from 0.37 in 1930 to 0.61 in 2001. Compared to nine other central banks, including the European Central Bank and eight central banks of developed economies outside the Euro area, the CBRT has the fourth best ranking of legal independence. The new Central Bank Law in 2001 has been the radical institutional reform increasing the CBRT’s legal independence. This paper also investigates the content and timing of this reform with special reference to ‘policy entrepreneurship’ and ‘mediator’ role played by the then Economy Minister Kemal Dervis. It argues that the February 2001 crisis opened a ‘window of opportunity’ for the central banking reform and Dervis played a pivotal role in this reform process.

Central Bank Of the Republic Of Turkey ,

Political And Economic Independence ,

Political - Economic Interaction ,