Türk sanayi işletmelerinde ileri imalat teknolojileri kullanımı ve performansa etkisi

İleri imalât teknolojisi (İİT) kullanımı ve performansa etkisi son yıllardaki önemli arastırma konularından birisidir. Bununla birlikte yapılan çalısmaların büyük çogunlugu gelismis ülke isletmelerinden toplanan verilere dayanmaktadır. Bu çalısma, gelisen ülke konumunda bulunan Türkiye’deki 28 sanayi isletmesinden toplanan verileri kullanarak İİT yatırım modelleri ve performansa (üretim ve isletme) etkisini görgül olarak incelemektedir. Verilerin istatistiksel incelemesi dört önemli bulguyu ortaya koymaktadır. İlki, Türk sanayi isletmelerinde 1996-2001 yılları arasında İİT kapsamında incelenen tüm teknolojilerin kullanım düzeyinde istatistiksel bakımdan anlamlı artıs olmustur. En yüksek kullanım düzeyine sahip teknolojiler BDT (bilgisayar destekli tasarım), CNC (sayısal kontrollü tezgah), BDÜ (bilgisayar destekli üretim) ve ÜKP (üretim kaynakları plânlama) teknolojileridir. En düsük düzeyde kullanılan teknolojiler ise robot, OTS (otomatik tanı sistemleri) ve OMT (otomatik malzeme tasıma sistemleri)’dir. İkincisi, çevresel dinamizm isletmelerin İİT kullanım düzeyi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Üçüncüsü, İİT yatırım amaçlarına verilen önem ile bu amaçlara ulasma düzeyi arasında güçlü bir iliski vardır. Son olarak, İİT kullanımı ile hem üretim hem de isletme performansı arasında pozitif iliski vardır.

İleri İmalât Teknolojisi (İİT) ,

Bilgisayar Destekli Tasarım (BDT) ,

Sayısal Kontrollü Tezgâh (CNC) ,

Üretim Kaynakları Plânlama (ÜKP) ,

Advanced Manufacturing Technology (IIT) ,

The implementation of advanced manufacturing technologies (AMT) and its relationship with firms’ manufacturing and business performance have been the subject of active research in recent years. However, the findings of almost all studies are based on data collected in developed countries. This study examines investments in AMT and its relationship with firms’ manufacturing and business performance, using survey responses from 28 manufacturing firms in Turkey, a developing country. Four major conclusions are drawn from this research. First, the implementation of all individual AMTs increased significantly during the five-year research horizon (1996- 2001) in the Turkish manufacturing firms. Moreover, among 12 AMTs, CAD, CNC, CAM and MRPII are the most frequently used, while robotics, automated diagnosis and material handling systems are the least used. Second, environmental dynamism has a significant effect on the implementation of AMT. Third, correlation analysis indicates that there are significant positive correlations between the importance that firms place on each objective and the level of satisfaction with the achievement of that objective. Finally, the results of correlation analysis clearly indicate that there is a significantly positive relationship between AMT and both manufacturing and business performance.

Computer Aided Design (CAD) ,

Numerical Control Machine (CNC) ,

Manufacturing Resources Planning (NDP) ,