Erken cumhuriyet döneminde modern çocukluk nosyonunun görünümleri üzerine bir analiz

Bu çalışma Batılı modernitenin çocuğa ve çocukluğa ilişkin ürettiği ve on dokuzuncu yüzyıl ortalarından itibaren hegemonik hale gelmiş olan belli türden bir söylemi ve bu söylemden türeyen ve çocukluk alanını düzenlemeye ve kontrol etmeye yönelen stratejiler ve pratikler bütününü tarif etmek için kullanılan 'modern çocukluk nosyonu'nun, erken cumhuriyet dönemindeki modernleşmeci elitlerin bilişsel haritasında ve zihniyet örüntülerinde ne şekilde yer bulduğunu anlamayı deneyecektir. Toplumsal ve kültürel olarak inşa edilen bir kimlik kategorisi olarak çocukluk, içinde bulunulan topluma ve çağa göre değişen biçimler aldığı için bir toplumun belirli bir döneminde çocukluk kavramına ve kayrayışına ilişkin yapılan analizler, o toplumun var oluş biçimini ve yaşamı üretme pratiklerini belirleyen değer sistemlerine dair iç görü edinmeyi sağlama potansiyeli taşır. Kapitalizmin ve sanayileşmenin gerekleri çerçevesinde nüfusun üretkenlik kapasitesinin düzenlenmesi ihtiyacıyla ve modern devlete özgü yeni iktidar teknolojilerinin inşa edilmesiyle yakından ilişkili bir durum olan modern çocukluk anlayışı, modernlik öncesi yaklaşımlardan farklı olarak, çocuğu yetişkinlerden kesin şekilde ayrılan sui generis bir kategori olarak görmüş ve Viktoryen dönemin Romantizminin etkisi altında 'masumiyet' ve 'içkin güçsüzlük' parametreleri üzerinden işleyen bir çocukluk algısını kurarak yaygınlaştırmıştır. Bu çalışma, sözü edilen spesifik çocukluk nosyonunun çocukluk alanını kontrol etmeye ve yönetmeye yönelik ürettiği söylemlerin ve stratejilerin, Batı referanslı bir modernleşme projesini hayata geçirmeye çalışan Cumhuriyetin modernleşmeci elitlerinin çocukluk algılamasını ne şekilde etkilediğini sorgulamaktadır. Bu çerçevede öncelikle çocukluk çalışmaları literatüründeki teorik tartışmalar özetlenmekte, ardından Türkiye modernleşmesinin kendine özgü dinamikleri ile modern çocukluk algısının karşılaşma uğraklarında ortaya çıkan gerilim hatları analiz edilmektedir. Söz konusu analiz, bir yandan erken Cumhuriyet döneminin politika üreticileri, karar alıcıları ve/veya entelijansiyası içinde yer almış bazı figürlerin 'çocuk meselesi'ne dair görüşlerine diğer yandan ise aynı dönemde yayımlanmış ve kimisi yetişkinleri kimisi doğrudan çocukları hedefleyen bir dizi süreli yayında tezahür eden çocuğa ve çocukluğa ilişkin tahayyüllere yaslanmaktadır.

Çocukluk ,

Modern Çocukluk Nosyonu ,

Türkiye Cumhuriyeti ,

Modernleşmeci Türk Elitleri ,

Erken Cumhuriyet Dönemi Süreli Yayınları ,

This study tries to ascertain the impact of the modern notion of childhood on the cognitive map of the modernizing elites of the Turkish Republic during the early decades after foundation. Childhood, as a social and cultural construction, appears as a specific structural component of many societies and changes from society to society in time. Therefore an in-depth analysis of the perception and conception of childhood in a particular society at a particular period gives invaluable insights into the value systems that underpin the norms, institutions and practices with respect to human relations and social life prevailing in that society. The modern notion of childhood refers to a particular understanding of the child and childhood which first appeared in the Western world in the late eighteenth century. It consists of a series of discourses, socio-political strategies and practices that are devised to define and govern the realm of childhood. This notion of childhood, itself a product of the historically specific conditions in which modernity and modern state emerged and developed in the Western world, perceives children as a sui generis group separate from adults deserving of special treatment and care. It also assumes that children, rather than being miniature adults in the making, live in a world of their own where innocence reigns. This particular conception of childhood is closely related to the new power technologies, in Foucauldian terms, that the modern state created to discipline and control the population and manifests itself in many areas ranging from "scientific" child-rearing practices, formal education, child abuse and juvenile delinquency to the materials exclusively designed for the consumption of children. This study attempts to question and analyse how, and to what extent, the modern notion of childhood informed the political discourse and imagination vis-à-vis children and childhood in a non-Western modern state, the Turkish Republic, whose modernizing elites derived their referential framework mainly from Western modern societies. In doing so, it firstly surveys the debate on the modern notion of childhood in the existing childhood studies literature and then proceeds to discuss the contradictions and tensions which were engendered by the peculiar dynamics of the Turkish Republican modernization and in turn shaped the conception of childhood in the Turkish context. This discussion largely draws on the ideas and statements of a series of prominent figures that belonged to the decision and policy makers and the intelligentsia in the early Republican era as well as the appearance of the idea of childhood in a series of periodicals with a view to exemplify the said tensions and contradictions.

Childhood, ,

Modern Notion of Childhood, ,

Turkish Republic, ,

Turkish Modernizing Elites, ,

Periodicals in The Early Turkish Republic ,