Language practices and education in mother tongue: some problems concerning kurdish mother tongue medium education in turkey

In Turkey, the heavily politicized nature of the discussions around the education in mother tongue, especially when it comes to Kurdish, conceals the social and linguistic underpinnings of the issue. As a result, the discourses promoting the mother tongue education in Kurdish are mostly constructed on the identity-culture values. However, one of the important arguments for the education in mother tongue is the prevention of negative psychological and intellectual consequences caused by a rupture between the language of the family and close environment on one hand and that of the educational domain on the other hand (Kangas, 1999). This argument evidently presupposes a linguistic context where the preliminary socialization of children takes place in their mother tongue and they possess better linguistic capabilities in their mother tongue. Hence, in this paper, the aim is to see to what extent the bilingualism or diglossic situation in Kurdish region in Turkey assures a genuine ground for the education in mother tongue in Kurdish. It is shown that the language shift observed especially among young generations renders it difficult to promote the instrumental aspect of the language as an argument for mother tongue medium education, while at the same time it calls for the urgency of the education in mother tongue to contribute to the creation of a sociolinguistic setting in which the mother tongue is empowered.

Language Shift ,

Mother Tongue Medium Education ,

Diglossia ,

Language Use ,

Türkiye'de özellikle Kürtçe ekseninde ilerleyen anadilinde eğitim tartışmalarının siyasallaştırılmış doğası, konunun toplumsal ve dilsel temellerinin kısmen gözardı edilmesine yol açmaktadır. Neticede, Kürtçe anadilinde eğitimi savunan söylem(ler), büyük ölçüde kimlik-kültür değerleri üzerinden oluşturulmakta ve öne sürülmektedir. Halbuki, anadilinde eğitimin temel argümanlarından biri, çocuğa sosyalizasyonunun gerçekleştiği ve duygusal dünyasının biçimlendiği anadilinde eğitim sunmak suretiyle, aile ve yakın çevre dili ile okul dili arasındaki kopukluktan meydana gelebilecek olumsuz psikolojik ve entelektüel sonuçları önlemektir (Kangas 1999). Bu argüman, çocukların ilk sosyalizasyonlarının anadili ya da dilsel topluluğun dilinde gerçekleştiğini ve çocukların bu dilde daha üstün dilsel yeteneklere sahip oldukları varsayımı üzerine kuruludur. Dolayısıyla, bu çalışmada, Türkiye'nin Kürt bölgesindeki mevcut ikidillilik ve/veya diglosi bağlamının, Kürtçe anadilinde eğitim için ne derece sahici bir toplumdilbilimsel zemin arz ettiğini değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışma, mevcut toplumdilbilimsel bağlamın anadilinde eğitim konusunda hassas birtakım imalarnı sunmaktadır. Buna göre, bir taraftan, özellikle genç nesillerde gözlemlenen dil kayması, anadilinde eğitimde anadilinin salt araçsal yönlerinden yararlanma argümanının zayıflama eğiliminde olduğunu göstermekte, diğer taraftan, anadilinde eğitimin, toplumdilbilimsel bağlamın anadilini güçlendirecek yönde evrilmesinin vazgeçilmez şartı olduğunu göstermektedir, zira dilin muhafazasını sağlayacak olan asıl faktör, anadilinin 'aile-yakın çevre-okul' çerçevesinde etkin bir iletişim rolüne sahip olmasıdır.

Dil Kayması, ,

Anadili Vasıtalı Eğitim, ,

Diglossia, ,

Dilsel Edim ,