Ortadoğu’da yazılı ilk muhasebe öğreti eseri: saadetname

Bu çalışma ile İlhanlı Devleti'nin, muhasebe öğretisine katkı yaptığı ilk yazılı muhasebe eseri olma özelliğini de taşıdığı düşünülen "Saadetname" isimli eserin incelenmesi esas alınmıştır. Bu bağlamda, çalışmada öncelikle İlhanlı Devleti'ne genel anlamda bakılacak, ardından Saadetname hakkında temel ve öz bilgiler verilecektir. Çalışmanın asıl amacı ise Farsça yazılmış olan "Saadetname" isimli eser hakkında, 1973 yılında günümüz alfabesine çevirerek Göttingen Üniversitesi'nde bir doktora tezi olarak sunan Mirkamal Nabipour'un çalışmasından yararlanarak daha çok bilgi verebilmektir. Bu bağlamda en önemli tespit, "çift taraflı kayıt tekniği" olarak bilinen günümüz modern muhasebe kayıt mantığının izlerine "Saadetname"de rastlayabilmemizdir. Bu tespit, Fra Luca Bartolomeo de Pacioli'nin ünlü "Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita" isimli eserinde bahsi geçen ve bu nedenle de çift taraflı kayıt tekniğinin kurucusu olarak genel kabul gören çalışmasının bilimsel kuşkuculuk doğrultusunda sorgulanması imkânını vermektedir. Çünkü 1309'da yazımına başlanılan ancak 1336-1337'de tamamlandığı düşünülen "Saadetname" isimli muhasebe öğreti eserinde, çift taraflı kayıt tekniğinin güçlü izleri görülmektedir.

İlhanlı Devleti ,

Osmanlı Devleti ,

Siyakat ,

Saadetname ,

Muhasebe ,

Ilkhanians ,

Siyakat Writing System ,

Saadetname ,

This study aims to examine the "Saadetname" the first written study of İlkhanid State which had contributed to the accounting discipline. In this context, firstly, İlkhanid State will be analyzed generally and then some basic information will be provided about Saadetname. On the other hand, the main purpose of the study is to provide deeper information on Saadetname which had been originally written in Persian and translated into Today's German language and presented as a doctorate tehesis By Mirkamal Nabipour in 1973 at Gottingen University. The principal feature of the study is that it contains the traces of the modern accounting system which is known as the double entry accounting system. Along with this feature, it enables, on the basis of scientific scepticism principal, to interrogation of the famous study "Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita" which was created by Fra Luca Bartolomeo de Pacioli who is accepted as the founder of the double entry accounting system. Because, Saadetname traces back to the first signs of the double entry accounting system of which writing process had begun in 1309 and ended in between 1336-1337.

Ottoman Empire ,