Osmanlı siyaset-yönetim düşün geleneği: daire-i adalet’ in yönetimi

Çalışma iki önkabul ile başlıyor: Daire-i adalet, modern öncesi dönemde tarım toplumlarının yönetim bilgisidir ve söz konusu yönetim bilgisi, Osmanlı Klasik Dönemi'nin siyaset-yönetim düşün geleneğinin temelidir. Hint-İran geleneğinden doğarak Türk ve İslami gelenekle harmanlanmış daire-i adalete içkin yönetim bilgisi Osmanlı Devleti'ne aktarılmış; Osmanlı Devleti'nin erken modern döneminde, klasik dönemin düşün geleneğinin temsilcisi olarak yaygınlaşmıştır. Bu bağlamda sorunsallaştırılan daire-i adalet'in yönetimine dair iki soru sorulmuştur: (1) daire-i adaletin yönetimi nasıl örgütlenir, (2) daire-i adaletin yönetiminin niteliği nedir? Ele alınan sorular çerçevesinde çalışma iki çıkarsamaya açılmıştır: (1) daire-i adaletin yönetiminin iki temel işlevi vardır ve devlet örgütü bu işlevler temelinde kurulmaktadır: adli ve askeri, (2) yönetim örgütü, işlevsel-toplumsal tabakalaşma içerisinde gayrişahsi bir karakter iddiası ile toplumsal bağlarından soyutlanma çabasındadır.

Daire-i Adalet ,

Geleneksel Devlet ,

Adli Teşkilat ,

Askeri Teşkilat ,

Osmanlı İdare Tarihi ,

Düşün Geleneği ,

Osmanlı’da Devlet ,

Osmanlı Klasik Dönemi ,

This study begins with two presumptions: Circle of justice (circle of equity) constitutes the political statecraft of the pre-modern agricultural societies and it became the fundamental line of the Ottoman tradition on political-administrative thought for the founding period of the State. The knowledge of ruling, inherent in the circle of justice is a heritage of the political thought of Indo-Persian tradition which is harvested with the Islamic thought, and transfered to Ottoman Empire. As it is stated above, this knowledge became the founding element of the tradition on political-administrative thought for the Classical Age (1300-1600) of the Ottoman Empire in the 16th century. In this context, there are two questions appear dealing with the organisation and administration of the circle of justice: (1) the functional and structural organisation of the government according to the circle of justice, (2) the nature of the government? Working within the framework of those questions, the study illustrates two deductive points: (1) the structural and functional organization of the circle of justice is built upon military and judicial organizations and those organizational bases are the solidified form of the social power relations, (2) government mediated by the justice abstracts itself of the society and advocated to hold an impersonal / objective characteristic.

Circle of Justice, ,

Circle of Equity, ,

Agrarian Society Political Statecraft, ,

Justice Administration, ,

Military Organization, ,

Ottoman Administrative History, ,

Ottoman Classical Age ,