Makale özeti ve diğer detaylar.
Avrupa bütünleşme hareketi, İkinci Paylaşım Savaşı sonrası dönemin ve Keynesci Refah Devleti koşullarının bir ürünüdür. ABD - SSCB ikili geriliminde varolan kapitalizm - komünizm rekabeti, kapitalist kampta sosyal devlet uygulamalarını adeta zorunlu kılmış, AET SSCB‘ye yönelik karantina kuşağının Avrupa‘daki en önemli yapı taşını oluşturmuştur. Ancak dünyada neoliberal iktisadi yapının yaygınlaşması ve Berlin duvarının yıkılması sonrasında, bu temel dönüşüme duyarlı bir siyasal - ekonomik model arayışı AB için öncelikli hedef niteliğine dönüşmüştür. Maastricht ile sağlanan bu dönüşüm kapsamında AB, merkezi Avrupa‘nın bütünleşmesinin 1995‘te tamamlanmasından sonra, merkez- çevre kurgusuna yönelik katmanlı bir eklemleme politikasını, genişleme stratejisinin odağına yerleştirmiştir. Ancak bu neolibaral yapı, Avrupa halkları tarafından geniş oranda kabul görmemektedir. Avrupa Anayasası‘nın Fransa ve Hollanda referandumlarıyla reddedilmesinin ardından, benzer bir içerikle oluşturulan Lizbon Anlaşması bu kez halkoyuna sunulmaksızın üye ülke Parlamentolarından geçirilmiş, referandumun yapıldığı tek ülke olan İrlanda‘da ise bir kez daha reddedilmiştir. Buna karşılık, kendi dışındaki bu gelişmelerden doğrudan etkilenen Türkiye, 45 yıllık Ankara Anlaşması‘nın varlığına rağmen, Müzakere Çerçeve Belgesi‘nde yazılan "mümkün olan en güçlü bağla Avrupa yapılarına demirleme" seçeneğine zorlanarak tam üyelik ekseninden uzaklaştırılmaktadır. Fransa‘nın önderliğinde geliştirilen "Akdeniz İçin Birlik Projesi", bu yaklaşımın siyasal bir sonuca taşınması açısından büyük önem taşımaktadır.