Inanç ve düşünce ayrılığına yol açan sebepler üzerine anlamacı ve bütüncü bir yaklaşım: batalyevsî ve et-tenbîh adlı risalesi

Bu makalede, Endülüslü dilbilimci ve filozof İbnü's-Sîd el-Batalyevsî'nin (521/1127) et- Tenbîh adlı risalesi bağlamında, inançtan düşünceye ve fıkıhtan ahlaka varıncaya kadar Müslümanlar arasında ortaya çıkan ihtilâf sebepleri söz konusu edilmektedir. Sekiz madde halinde tespit edilen bu sebepler esas itibariyle, dînî metinlerin yapısından ve bunların yorumlanma yöntemlerinden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla Arapça lafızlardan oluşan nassların doğru anlaşılabilmesi için, öncelikle din dili Arapça'nın ve özellikle de lafızların anlam kazanma yönteminin /vaz' ilminin iyi bilinmesi gerekir. İkinci olarak, tek başına bir ayete veya hadise dayanarak ifrâdî/parçacı ve literal çıkarsamalar yerine, konuya ilişkin bütün nassları bir araya getirerek aralarındaki doğru ilişkiyi kavrama ve buna göre bir sonuca gitme şeklindeki terkîbî/bütüncü yöntem daha nesnel ve kapsayıcı görünmektedir.

İhtilâf ,

Dinî Metinler ,

Anlamacı Yaklaşım ,

et-Tenbîh ,

Batalyevsî ,

In this article, I deal with the causes of conflicts emerging among Muslims in the areas of thought, belief, law and morality in the light of Andalusian linguist and philosopher Ibn al-Sîd al-Batalyawsi's (521/1127) treatise al-Tanbih. The suggested eight reasons are mainly related to the methods of interpretation of religious texts and their structure. Therefore, in order to understand religious texts correctly, the Arabic language and especially its meaning winning method (wad') has to be well known. Additionally, instead of drawing conclusions based on particle texts and literal approaches, it is more inclusive and objective to follow a holistic method by gathering all texts concerning the issue, understanding the relations between them and concluding accordingly.

Disagreement, ,

Batalyawsi, ,

al-Tanbih, ,

Religious Texts, ,

Analytical approach ,