özelleştirmede ezberbozan ab’deki derogasyon gerçeği: k.k.t.c kib-tek örneği

Electricity as a major power is deservingly considered strategic, Constant task is to improve the efficiency and quality in producing and distributing it. Energy markets, due to their significant capital requirement and vitality as a service to both industry and public, mostly started as State Owned Enterprises(SOE). Massive handover to private companies and increased participation of private companies became common during last decades lead by EU members and new market economies following post cold war developments in World Markets. Practice however indicates that this privatisation process of energy markets is not a “one model fits all” solution to be implemented in every country for the sake of motto “Privatisation for Efficiency”. In the absence of competitive environments, it is essential that; an independent regulatory body exists, finance markets are able and developed, Law, Justice and Court systems function efficiently, tradition of professional management of private companies is institutionalised. Lack of any of above will lead to an unsuccessful privatisation, damaging the economy and the community. Derogations allocated by EU to member countries such as Malta and South Cyprus to keep their energy production and distribution as an SOE , even though they have larger scale in economy and more improved financial and administrative structures than North Cyprus, affirms the authors’ elaborations on privatisation of energy. North Cyprus SOE for electricity KIB-TEK is also far away from expected productivity and efficiency. KIBTEK must be restructured to improve its independent administration capacity, to be monitored by efficient independent regulatory body and to be equipped with contemporary legal structure. This study is to develop a feasible “Decentralised Self Governing Body ” for KIB-TEK. 

Privatisation ,

Electricity ,

Derogations ,

North Cyprus ,

Decentralised Self Governing Body ,

Enerjinin önemli bir unsuru olan elektrik gibi sektörlerin stratejik sektör olarak değerlendirilmesi bu sektörde sunulacak olan hizmetin etkinliğini ve verimliliğini daha da önemli hale getirmektedir. Stratejik sektör olmaları hasebiyle bu sektörler öncelikle Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) sıfatıyla hayat bulsalar dahi zaman içerisinde başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere özele devredilme süreci yaşamışlardır. Ancak, bu trend sloganvari olarak her ülkeye uygulanabilecek bir yapı arzetmemektedir. Bilhassa, “Doğal Tekel” yapısı arz eden elektrik sektörü için etkin rekabet koşullarının eksikliğinde kaliteli, kesintisiz, sürekli ve ucuz elektrik ürünü sunmak için etkin para ve sermaye piyasalarının oluşumu, hukuk devletinin etkinliği, regule edecek bağımsız kuruluşların etkinliği ve profesyonelce yönetilen kurumsallaşmış özel işletmelerin varlığı şarttır. Aksi takdirde, gerekli şartlar oluşmadığı için özelleştirmenin topluma ve ülke ekonomisine faydadan çok zararı olabilecektir. Buna ilaveten, doğal tekel niteliği taşıyan elektrik alanında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden (KKTC) daha fazla ölçeğe sahip olan Malta ve Güney Kıbrıs’a AB’nin derogasyon vermesi özelleştirmeye yönelik bu tesbitleri teyit eder niteliktedir. KKTC’de Elektrik kurumunun (KIB-TEK) öngörülen verimlilik ve etkinliği sağlayamadığı da bariz olarak anlaşılmaktadır. Bu nedenle kurumun idari, kurumsal, yasal, ve denetim açısından yeniden kurgulanarak işletme mantığına göre üretim yapabilecek özerk bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. Dolayısıyla, çalışmanın nihai hedefi KIB-TEK için ideal bir “Özerkleştirme Modeli” geliştirmektir. 

Özelleştirme, ,

Elektrik, ,

Derogasyon, ,

KKTC, ,

Özerkleştirme ,