Makaleler     Dergiler     Kitaplar    

Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Sosyal Bilimler Dergisi

Yıl 2011 , Cilt 2 , Sayı 1

Makale özeti ve diğer detaylar.

Makale özeti
Başlık :

Kibris krizi

Yazarlar :
Yazar kurumları :
European University of Lefke1
Görüntülenme :
692
DOI :
Özet Türkçe :

The Greek Cypriot Presidency attempted to change the internationally accepted status of the Republic of Cyprus and the Partnership State based on the political and  constitutional equality of the Turkish and Greek Cypriot Communities, recognised through the  1959-1960 London, Zurich and Nicosia Agreements, by organising attacks on the Turkish  Cypriot Community during the Christmas of 1963, after preventing the Turkish Cypriot Vice  President , Ministers, Deputies, Judges and Officials from undertaking their duties. This  period is known as the Bloody Christmas because of the Greek Cypriot atrocities perpetrated  against the Turkish Cypriots aimed at their ethnic cleansing in accordance with the Akritas Plan. The efforts of Turkey to put an end to these atrocities through the implementation of the  1960 Cyprus Guarantee Agreement were blocked by the infamous Johnson letter that poisoned  the Turkish-US relations. A Junta of Colonels organised a coup in Athenes and illegally sent  Greek troops to assist the EOKA terror organisation in Cyprus which, under General Grivas,  perpetrated attacks on the Turkish Cypriot Community, at the end of 1967, with particular  severity at the Geçitkale and Boğaziçi zones. Upon Turkish demonstrations through overflights  of the Turkish air force, the USA intervened and the special representative of the US President,  Cyrus Vance, persuaded Greece and Turkey to come to an understanding to avoid outright  war. In the aftermath the Turkish Cypriot Community formed the Provisional Turkish Cypriot  Administration. The colonels junta in Athenes fell under the control of the hawks. As  Makarios was apparently distancing himself from rapid Enosis/union with Greece, Athenes  used EOKA thug Nikos Sampson to topple him with a coup in 1974. Makarios saved himself  by hiding in the mountains and then being smuggled out to England. Turkey proposed joint  intervention under the Gurantee Agreement to put an end to the coup and to reinstate the  constitutional order but rejected by Britain and, of course, Greece. The clause for unilateral  intervention was applied and Turkish forces landing in Cyprus took control of the situation. Talks started in Geneva but they were stalled through the stone walling of Greece encouraged by the British. This situation led to the continuation of the Turkish Peace Operation in order to stabilise the military situation. After the acceptance of a UN brokered armistice the Turkish Federated Republic of Cyprus was established in 1975.

Özet İngilizce :

Kıbrıs Rum Cumhurbaşkanlığı, Kıbrıs Türk Cumhurbaşkanı Yardımcısının, Bakanlarının, Milletvekillerinin, Hakimlerinin ve Memurlarının görevlerini yapmasını engelledikten sonra , 1963 Noelinde Kıbrıs Türk Toplumuna saldırılar düzenleyerek, Kıbrıs Cumhuriyetinin uluslararası planda kabul edilmiş statüsünü değiştirmeye ve Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarının siyasal ve anayasal eşitliğine dayalı Ortaklık Devletini ortadan kaldırmaya teşebbüs etti. Kıbrıs Türk Toplumunun Akritas Planı çerçevesinde etnik temizliğine yönelik Kıbrıs Rum mezalimi dolayısıyla bu dönem Kanlı Noel olarak bilinir. Türkiye'nin 1960 Kıbrıs Garanti Anlaşması çerçevesinde bu mezalime son verme çabaları, Türk-ABD ilişkilerini zehirleyen Johnson mektubuyla engellenmiştir. Atinada bir Albaylar cuntası düzenlediği darbeden sonra gayrımeşru biçimde Yunan kuvvetlerini göndererek Kıbrıs'taki EOKA terrör örgütünü desteklemiş ve anılan örgüt General Grivas liderliğinde 1967 sonunda özellikle Geçitkale ve Boğaziçi bölgelerinde şiddetli olmak üzere Kıbrıs Türk Toplumuna hücum etmiştir. Türk Hava kuvvetlerinin Ada üzerindeki gösteri uçuşları sonunda ABD olaylara müdahil olmuş ve Başkanın özel temsilcisi Cyrus Vance, Türkiyeve Yunanistan'ı doğrudan bir harbi önleyecek şekilde uyuşmaya varmaya ikna etmiştir. Olayların arkasından Kıbrıs Türk Toplumu Geçici Kıbrıs Türk Yönetimini kurmuştur. Atina'daki Albaylar Cuntası şahinlerin kontrolü altına geçti. Makarios'un hızlı bir Enosis/Yunanistan'la birleşme yaklaşımından uzaklaşmaya başladığı görüntüsünü vermesi üzerine Atina 1974'te EOKA kabadayısı Nikos Sampson'u, onu devirmek üzere bir darbe yapmakta kullandı. Makarios dağlara saklanarak ve sonra İngiltere'ye kaçırılarak kendisini kurtardı. Türkiye, darbeyi sona erdirmek ve anayasal düzeni yeniden kurmak üzere Garanti Antlaşması çerçevesinde ortak müdahale önerdiyse de İngiltere ve doğal olarak Yunanistan tarafından reddedildi. Tek taraflı müdahale hükmü kullanıldı ve Kıbrıs'a çıkarıllan Türk Birlikleri durumu kontrol altına aldı. Cenevre'de görüşmeler başladı fakat İngiltere tarafından cesaretlendirilen Yunanistan'ın engellemeleri sonucu ilerleme kaydedilemedi. Bu durum, askeri konumu stabilize etmek amacıyla Türk Barış Harekâtının devamı zorunluluğunu doğurdu. BM tarafından sağlanan ateş kesten sonra 1975'te Kuzey Kıbrıs Federe Devleti kuruldu. 

Paylaş :
Benzer Makaleler
Yorum Yap
  • Adınız :
  • Güvenlik Kodu :
  • Yorum :