Eşitsizliğin teorik temelleri: elit teorisi

Sosyal bilimciler, toplumların iktidar yapısını ve toplumdaki güç ilişkilerini anlayıp açıklamaya yönelik çalışmalarında, ağırlıklı olarak “eşitsizlik” kavramı üzerinde yoğunlaşırlar. Bu konudaki yaklaşımlardan en popüler olanı sınıf teorisidir. Aynı amaç doğrultusunda geliştirilmiş ve konuyu ayrıntılı bir şekilde inceleyen bir başka teorik yaklaşım ise “Elit Teorisi”dir. Kendi içinde 4 ayrı kola ayrılan elit teorisi, toplumdaki elit-halk farklılaşmasını analiz ederken “iktidar” ve “etki” olgularından hareket eder. Bu çalışmada, iktidar ya da güç konusunda bu güne değin ortaya konmuş temel teorik yaklaşımlardan biri olan, fakat Türk okuyucular tarafından ayrıntısı fazla bilinmeyen elit teorisi üzerinde duruldu. Elit teorisinin temel açılımları ile birlikte ayrıntılı olarak incelenmesindeki asıl amaç, bu durumun altında yatan nedenleri araştırıp ortaya koymak ve elit teorisini gerçek boyutları ile sosyal bilimcilerin dikkatine sunmaktır. Bu konuda, çağdaş batılı sosyal bilimcilerin, özellikle de Eva Etzioni (1993, 1997) ve John Scott (1995, 1991)’un çalışmaları oldukça aydınlatıcı niteliktedir.

İktidar ,

Elit ,

Elit Teorisi ,

Plüralist Elit Teorisi ,

Elitist Elit Teorisi ,

Demokratik Elit Teorisi ,

Sınıf Teorisi ,

Power ,

Elite ,

Elite Theory ,

Pluralist Elite Theory ,

Two main strategies have been used for analyzing and explaining inequalities. The first and most popular strategy is “class theory” which stresses ownership and control to explain class differentiation. The second strategy is elite theory which investigates power and control and aims to analyze elite and non-elite (mass, public) differentiation. The major concern of this study will be elite theory. Therefore, firstly detailed information about elite theory will be provided. Then, its sub-theories will be examined in detail. In spite of its very important contribution to the analysis and understanding of political systems, as the result of misunderstanding and misrepresentation, elite theory has not received world-wide popularity. It has been abandoned under the shadow of class theory for long periods. Furthermore, it has been accepted as more conservative, elitist, non-egalitarian and undemocratic, and it has been disparaged and marginalized in the social sciences. The reasons for this situation can be explained by a combination of several important agents.

Elitist Elite Theory ,

Democratic Elite Theory ,

Class Theory ,