Bir malî gelir kaynağı olarak vârissiz ölenlerin terekeleri ve beytülmâl mukataaları

Osmanlı Devleti‟nde Beytülmâl-ı Âmme ve Hassa şeklinde isimlendirilen muka-taalar, vârissiz ölen kimselerin mallarına el koymak ve elde edilen geliri devlet hazi-nesine veya merkezden yönlendirilen herhangi bir harcama alanına aktarmak için ku-rulmuştu. Mukataa görevlileri, vârissiz ölenleri tespit edip terekelerine el koyar, malın sayımını yapar ve satışa çıkarırdı. Mukataalarda bu işleri yapacak görevliler çalıştırılmaktaydı. Mevcut literatürde vârisli ölenlerin terekelerinin mirasçılar ara-sında taksimine dair detaylı bilgiler bulunmasına karşın vârisi olmadan ölenlerin nasıl tespit edildiği, bunların mukataa yöneticilerine kim tarafından bildirildiği, mallarına el konulması, sayımı ve satışı süreçlerinin nasıl işlediğine dair neredeyse hiçbir ay-rıntı yoktur. Bu araştırmada Bursa, İstanbul, Manisa ve Tekirdağ‟a ait kayıtlar kul-lanılarak söz konusu süreçlerin işleyişine dair bulgular değerlendirilecektir.

Tereke ,

Miras ,

Beytülmal ,

Mukaata ,

Varissiz Ölümler ,

Muhallefat ,