Taşnak komitesi’nin anadolu’da örgütlenişine dair bir rapor

Taşnak Komitesi, Rusya'da Çar'ın uyguladığı baskılar sonucu dağılmış olan Ermenileri ve bunların kurduğu örgütlerden "Genç Ermenistan", Van'da kurulan Ermeni Cemiyeti-Armenaganlar ve Hınçak'ı birleştirmek amacıyla 1890 yılında Tiflis'te kurulmuştur. Christopher Mikelian, Stepan Zarian ve Simon Zavarian adlı kişilerin öncülüğünde kurulan bu komiteye, farklı cemiyetleri bir araya getirmesinden dolayı olsa gerek federasyon anlamına gelen "Taşnaksutyun" adı verilmiştir. Kendilerini sosyalist demokrat olarak da tanımlayan Taşnakların amacı Osmanlı'nın Doğu Anadolu vilayetlerini ondan koparıp kuracakları Ermeni Devleti'ne katmaktı. Başta İstanbul olmak üzere Osmanlı Devleti'nin çeşitli şehirlerinde terör eylemlerinde bulunan Taşnak Komitesi, bir yandan da II. Enternasyonal'e üye olarak Avrupa kamuoyunun desteğini almaya çalıştı. Tarafımızca hazırlanan bu makalede Brüksel'deki Sosyalist Enternasyonal Arşivi'nde bulunan ve Ermeni Taşnak Partisi'nin "Kopenhag Sosyalist Enternasyonal Kongresi' ne sunduğu, Türkiye'deki örgütlenişi ve eylemlerini konu alan rapor üzerinde durulmaktadır. Özellikle Van, Bitlis ve Muş'taki Ermeni köylülerini gruplar halinde örgütlemeleri ve silahlandırmaları dikkat çekmektedir.

Taşnak Komitesi ,

Hınçak Komitesi ,

Osmanlı ,

Ermeni ,

Çete ,

Dashnak Committee was established in 1890 in Tbilisi, with aiming to assemble the "Young Armenian Organization" which established by the Armenians who were disbanded as a result of Czar's pressure in Russia and, Armenian Association-Armenagans which established in Van and the Organization of Hinchak. This committee, which established under the leaderships of Christopher Mikelian, Stepan Zarian ve Simon Zavarian, was named "Dacnaktsutyun" as a meaning of federation because it brought together the different associations. Dashnaks, describing themselves as democratic socialists, their aim was establishing an independent Armenian state by capturing Eastern Anatolian provinces of Ottoman Empire. While Dashnak Committee was acting terror activities in various cities of the Ottoman Empire, especially in Istanbul, they were also trying to take European public support as being a member of Second International. This paper focuses on the report which presents in Socialist International Archives in Brussels and submitted to Copenhagen Socialist International Congress by Armenian Dashnak Party with subjecting the Dashnaks' organizing and actions in Turkey. Especially arming and organizing the Armenian villagers in groups who live in Van, Bitlis and Muş draws attention.

Dashnak Committee, ,

Hinchak Committee, ,

The Ottoman Empire, ,

Armenian, ,

Gang ,