Makale özeti ve diğer detaylar.
Taşnakların, Çarlık Rusyası yetkilileriyle yaptıkları yazışmalarından ve görüşmelerden Türkiye'yi işgal planları çerçevesinde Ermenilere iki misyon yüklenildiği görülmektedir. Ermeniler, cephe gerisinde ayaklanma çıkararak Türk ordusunu zaafa uğratacaktır. Bu birinci görevdir. İkincisi ise oluşturulan Ermeni gönüllü birlikleri yoluyla Türk ordusunun savunma hattını yırtarak Rus işgalini kolaylaştırmaktır. Ayrıca bu temelde Rus yetkililerinin yazdığı sayısız rapor vardır. Bütün bu planlar, Batı devletlerinin ve Çarlık Rusyası'nın emir komutası altında yürütülmüştür. Her iki görevin yerine getirilmesinde Türkiye Ermenileri aktif rol oynamıştır. Mesele birkaç Taşnak teröristinin işinden ibaret değildir. Gönüllü birliklerin oluşturulmasına ve ayaklanmalara ne yazık ki, geniş Ermeni kitleleri katılmıştır. Arşivler, Çarlık ordularına hizmet etmek ve Türkiye'ye karşı gönüllü birliklerde savaşmak için Türkiye Ermenilerinin Rus yetkililere başvurularıyla doludur. Osmanlı uyruklu aydınlardan ve doktorlardan üniversite öğrencilerine ve sıradan köylülere kadar binlerce Ermeninin listeleri arşivlerde isim isim mevcuttur. Türkiye Ermenilerinin bu hareketi tehcirin çok öncesinde başlamış ve ülkenin doğusundan batısına, hatta İran'dan Avrupa'ya Amerika'ya kadar yayılmıştır. Bu belgeler, tehdidin ayrılıkçı örgüt yönetici ve militanlarıyla sınırla olmadığını göstermesi ve tehcirin nedenlerini açıklaması bakımından önemlidir.
It is understood from the Dashnag's correspondence and talks with the officials of the Tsardom Russia that the Armenians have been assigned two missions within the framework of the plans to occupy Turkey. The Armenians would launch an uprising in the rear front and weaken the Turkish army. This is the first assignment. The second assignment is to split the line of defence of the Turkish army and facilitate the Russian occupation by means of the Armenian volunteer units. In addition, there are numerous reports written by the Russian officials in this regard. All these plans have been carried out under the command and control of the Western States and Tsardom Russia. The Turkish Armenians played an active role in the performance of this duty. It was not the matter of several Dashnag terrorists. Broad Armenian groups participated in forming the volunteering units and triggering the rebellions. The archives are full of Armenian's applications to the Russian officials in order join the Tsardom armies to fight in the voluntary units against the Turks. The names of thousands of Armenian citizens ranging from ordinary peasants subordinate to the Turkish subjects, university students and doctors can be seen in the archives. These documents are significant from the point of view of showing the dimension of the threat.