2011/21 Makale özeti ve diğer detaylar.
Çarlık Rusyasının 19. yüzyılın ikinci yarısından 1917 yılına kadar devam eden Orta Asya'daki sömürgecilik devrinde Tatar aydınları, Kazan'da başlattıkları ve zamanla Orta Asya içlerine kadar götürdükleri ceditçilik (yenilik) hareketiyle bölge halklarından özellikle Özbeklerin toplumsal, kültürel ve siyasal yapısında etkili olurlar. Tatarlar cedit okullarıyla eğitimde, tiyatro etkinlikleriyle kültür yaşamında, çıkardığı gazete ve dergilerle basında, "dilde özleştirmeci, arındırmacı" ve reformcu anlayışlarıyla Özbek edebî dilinin oluşumunda önemli rol oynarlar. Özbek dili üzerindeki bilhassa 1905 yılından sonra basın yoluyla kendini hissettiren Tatar etkisi 1920'li yıllara kadar yoğun biçimde sürer. Ayrıca Tatar gazeteciler sayesinde Rusça ve bu dil üzerinden uluslararası sözcükler Özbek diline girmeye başlar. Tatarların etkisi sadece yeni sözcüklerin girmesinde değil, aynı zamanda Özbekçenin biçimbilgisel yapısında da görülür.
Tatar intellectuals have an influence on social, cultural and political structures of local communities, especially in Uzbeks, with their Reformist (Ceditçilik) movement that they have established in Kazan and reached to Central Asia in the colonialism era of Tsardom of Russia in the area, continued from the second half of the 19th century to 1917. Tatars play a significant role in education with Cedit schools, in cultural life with theater events, in press with published newspapers and magazines and in forming literary Uzbek language with "purist and purifier" and reformist understanding. Becoming influent on Uzbek language by means of press, especially after 1905, the Tatar effect had continued intensively until 1920s. Moreover, with the efforts of the Tatar journalists, Russian vocabulary and international vocabulary via Russian began to enter in the Uzbek language. The effect of Tatars is not only seen in introducing new vocabulary, but also seen in the morphological structure of the Uzbek language.
Sayı 2