Attila ilhan’dan ironik bir kahraman: dersaadet’te sabah ezanlari romaninin başkişisi ‘bacaksiz’ abdi bey

Attila İlhan Kurtlar Sofrası‟ndan itibaren nehir-roman biçiminde kurguladığı „Aynanın İçindekiler‟ dizisinde roman kahramanlarını belli bir toplumsal yapı içerisine yerleştirmekle bir yandan insanı söz konusu dönemin ekonomik ve siyasi şartlarının öne sürdüğü bir varlık olarak değerlendirirken diğer yandan onları -tutkuları, cinsel sapmaları ve öfkeleri gibi- bireysel yönelimleri ile okuyucunun karşısına çıkarır. Böylece değişen siyasi ve sosyo-ekonomik şartlarla beraber insanın da sürekli bir değişim yaşadığını vurgular. Attila İlhan romanlarının temel çatışma değerleri arasında yer alan „bağımsızlık‟ ve „Batının sömürgeci zihniyeti‟ Dersaadet‟te Sabah Ezanları adlı romanda da görülür. Sanatçının 1919-1920 Aralık/Ocak ayından yaklaşık on bir yıllık geriye dönüşle II. Meşrutiyet ile İstanbul‟un işgali arasındaki süreyi anlattığı bu romanda Osmanlı İmparatorluğunun ekonomik yönden -gittikçe artarak- Batılı devletlerin idaresi altına girişini sorgular. Ancak sanatçı sözü edilen sorgulamayı doğrudan bir anlatımla okuyucuya sunmaz; bunu „karşı değerler‟in temsilcisi olan başkişiye çizdiği „ciddi siyaset adamı‟ imajı arkasına gizleyerek yapar. Bu bağlamda başkişi „bacaksız‟ Abdi Bey‟in romanın tematik kurgusuna yön veren değerlere bağlı olarak çözümlenmesi Attila İlhan romancılığının Türk edebiyatına katkısını göstermesi bakımından önemlidir.

Attila İlhan ,

roman ,

başkişi ,

Attila İlhan who has fictioned his novels as river-novel from Kurtlar Sofrası, with Ayna‟nın İçindekiler puts heros in a certain social sctructure. Not only he evaluates people as a bringed forward creature because of economical and political conditions of a certain period but also faced them to the readers with their private tendencies like passion, sexual perversions and anger. So with changable political and social-economical conditions he emphasizes people in a constant live alteration. Indepency and colonial mind of West are seen in Attila İlhans‟ novels among main conflicts. That is also seen in Dersaadette Sabah Ezanları. By turning back from December/January months of 1919-1920 to the aproximately eleven years writer works time of the II. Monatery and occupation of İstanbul. In that novel he asks administral hegomony of western countries on Otoman Empire that is becauses of economical dependency of state. But Writer doesn‟t present the mentioned query directly. He makes that by hinting behind of the imagine of "serious politician". He draws this imagine as presenting of opposite values. Attila İlhan analyzes Bacaksız Abdi Bey related to the values composition. That is importont to expose his attribution to Turkish Literature.

Attila İlhan, ,

novel, ,

main person, ,

Abdi Bey, ,

estrangement ,