Sanayi üretiminde tatil etkileri

Zaman serisinin deterministik bilesenlerinden olan resmi ve dini tatillerin ekonomik faaliyetler üzerindeki olası etkilerinin gözardı edilmesi, ekonomik zaman serilerinin analizinde sapmalı sonuçlara ve bu seriler üzerinden yapılacak değerlendirmelerin hatalı olmasına neden olmaktadır. Bu çalısmada, Türkiye'nin 2005=100 temel yıllı sanayi üretim endeksi örneği ile resmi tatillerin (sabit tatillerin), Ramazan ve Kurban Bayramı tatillerinin (hareketli tatillerin) etkilerinin hangi yöntem aracılığı ile tespit edileceği, ilgili zaman serisinden nasıl arındırılacağı ve bu etkilerin nasıl yorumlanacağı tartısılacaktır. RegARIMA modeli kullanılarak elde edilen uygulama sonuçlarına göre, hareketli tatilerin sanayi üretim endeksi üzerinde negatif ve anlamlı bir etki yarattığı ortaya çıkmıstır. Bununla birlikte, tatil etkilerinin ilgili zaman serisinin seviye değerlerine kıyasla büyüme oranlarında göz ardı edilemeyecek farklılıklar meydana getirdiği anlasılmıstır.

Zaman Serisi Ayrıştırması ,

Stokastik Bileşenler ,

Deterministik Bileşenler ,

Tatil Etkileri ,

Omitting the official and religious holidays which are deterministic components of a time series causes a bias on analyzing of economic time series and evaluations about this biased series will be at fault. In this study, I discuss how the holiday variables can be constructed and analyzed in Turkish industrial production index (2005=100), and also how this effect adjust from original series and interpret. According to application results achieved by RegARIMA model, it is carried out moving holidays have negative and statistical significant effects on industrial production index. In addition, it is found out that rather than level of series, holiday effects make unignorable differences in growth rate of series.

Time Series Decomposition, ,

Stochastic Components, ,

Deterministic Components, ,

Holiday Effects ,