Tek partili dönem ve çok partili dönem türk siyasi elitlerinin toplumsal profillerinin karşılaştırmalı incelemesi

Bu çalışmada, Türk siyasi elitlerinin Cumhuriyet'in ilanından günümüze geçirdiği sosyolojik evrim irdelendi: Önce Cumhuriyet'in ilanından itibaren tek partili dönem incelendi. Sonra ise 1946'dan günümüze Türk siyasi elitleri ele alındı. Son olarak da, her iki döneme ilişkin bulguların karşılaştırmalı bir analizi yapıldı. Bunu yaparken de başta yaş ve cinsiyet olmak üzere eğitim, mesleksel özgeçmiş, aile yapısı gibi sosyal ve demografik faktörlerden yararlanıldı.

Çalışmanın teorik temelini "Elit Teorisi" oluşturdu. Elit sosyolojisi (Scott, 1993) araştırmalarında, araştırma evrenini ve örneklem kümesini belirlerken genellikle 4 teknik kullanılır: Konumsal analiz, ünsel analiz, kararsal analiz ve sentez teknikler. Bu konuda en yaygın olarak kullanılan teknik, en etkin ve en güçlü karar vericileri belirlemek için kurumsal kayıtların kullanımı esasına dayanan "konumsal analiz"dir.

Çalışmada temel metodolojik yaklaşım olarak konumsal (kurumsal) analiz kullanıldı. 1920 Kurucu Meclisten günümüze uzanan süreçte, parlamento kurumu çatısı altında milletvekilliği yapmış bütün parlamenterler siyasi elitler olarak tanımlandı. Bundan hareketle, önce tek parti döneminde, sonra da çok partili dönemde TBMM çatısı altında görev yapmış milletvekilleri incelenerek iki ayrı "data-set" oluşturuldu. Bu "data-set" oluşturulurken TBMM kayıt ve yayınlarının yanı sıra, konuyla ilgili akademik çalışmalar ile çeşitli resmi ve resmi olmayan yayınlar, biyografiler ve ansiklopedik kaynaklar da kullanıldı.

Elit ,

Siyasi Elit ,

Türk Siyasi Elitleri ,

Sınıf Teorisi ,

Elit Teorisi ,

İktidar ,

Elite ,

Political Elites ,

Turkish Political Elites ,

This study was designed to find general characteristics of Turkish political elites. Social background characteristics were employed to realise the purposes. Documentary and historical research techniques were used during the study.

As a result of examining the Turkish political elites these major findings were discovered: the large majority of the Turkish parliamentary elites were well educated, male, middle aged, married and with a small family size. Moreover the large majority of the Turkish political elites were lawyers, civil bureaucrats and free professions. Also, the size of the group of trade and ındustry (included merchants, businessmen and other related occupations was also meaningful.

Key Words:

Class Theory ,

Elite Theory ,

Power ,